SPORTİF FORM NEDİR ?

Eğer sporcular devamlı veya uzun bir zaman çerçevesi içinde antrenman veya müsabakalarda en iyi güçlerini ortaya koyamazlarsa bu durum onların iyi randıman verecek düzeye erişmediklerini gösterir. Güçleri dalgalanma içindedir. Sportif formla genellikle o andaki sportif tanımlanmaktadır. Eğer sporcular fiziki ve psikolojik yönden ön iyi güçlerini ortaya koyuyorlarsa “yüksek form” dan söz edilir. Güçleri normalin altında ise “düşük form ‘deriz.

Uygulamada tüm sporcuların eşit seviyede en iyi güçlerini ortaya koyabilmeleri mümkün değildir. Örneğin bir maçta tüm oyuncuların maç boyunca en iyi formlarını ortaya koyabilmeleri beklenemez. Formu tam belirleyen faktörlerin ve bunların birbirine olan etkileşimleri de henüz kesinlikle saptanamamıştır (sağlık, o andaki psikolojik durum gibi).

İyi bir sportif form durumuna erişebilme uzun vadeli, belirli amaçlara yönelik hazırlıklarla sportif ve psikolojik görüşler açısından mümkün olur. İyi bir kondisyon, sağlamlaştırılmış teknik ve ön taktik, takımın iyi anlaşması, oyun sistemlerinin oturması, kendine güven bir takımın formda olduğunu belirleyen temel faktörlerdir. Sportif form ne kadar uzun zaman içinde sağlam olarak gerçekleştirilirse o kadar uzun zaman muhafaza edilir.

Çok fazla uygulanan müsabakalar, antrenmanlar, mesleki yüklenmeler düzensiz yaşam tarzı, sağlık ve psikolojik arızalar yoluyla sporcular zaman zaman formlarını kaybederler. Böylece antrenman ve müsabakada ki güç yeteneği düşer. Bu durumda gerekli tedbirler alınmalıdır (bk. Sürantrenman).



ANTRENMANLARDA UYGULANACAK BAZI YÜKLENME İLKELERİ

Antrenmanlarımızda yüklenmeler ne şekilde arttırılmalı, sürekli yüklenme ilkeleri nedir, değişen yüklenmeler gibi bazı yüklenme ilkeleri kısaca bahsedelim.

Artan Yüklenme İlkesi

Artan yüklenme ilkesi, yüklenme, uyum süreci ve verimlilik arasındaki bağlıdır, Uygulanacak yüklenme, sporcuların kondisyonel, teknik-taktik, zihinsel ve psikolojik gücünü kademeli ve sistematik olarak arttırılmalıdır. Antrenman yüklenmeleri uzun süre aynı kalırsa, gücün arttırılmasına yönelik etkisini kaybeder. Ancak, güç yeteneğini korumaya yarayabilir.

Antrenman yüklenmeleri, sporcunun; normal, biyolojik ve antrenman yaşına ve sportif güç yeteneğine göne düzenlemeli ve uygun zaman dilimleri içerisinde arttırılmalıdır

Yüklenme aşağıdaki temel ilkelerin ışığı altında yükseltilebilir.

Yüklenmeyi Yükseltme İlkeleri

• Antrenmanlarda yüklenme kapsamı ya da yoğunluğunun arttırılması ile,
• Hareket koordinasyonunun zorlaştırılması, kombine ve daha zor alıştırmalar yapılması ile yüklenmenin yükseltilmesi,
• Müsabaka sayısını çoğaltma yolu ile,
• Yüklenmeler basamaklamalı olarak arttırılmalıdır. Özellikle “Temel antrenman döneminde” yüklenme basamak basamak arttırılmalıdır. Yüklenmeyi yükseltirken önce antrenman sayısı arttırılır. Daha sonra yüklenme kapsamı ve yoğunluğu yükseltilir.

Uzun süreli antrenman sürecinde basamaklamalı yüklenme arttırımı güç gelişimi için her zaman yeterli olmaz. Bu nedenle antrenman planlamamızda zaman zaman şok türündeki yüksek yüklenmelerin belli aralıklarla uygulanması gerekir. Ancak bu tür yüklenmeler için iyi bir yüklenme alt yapısına gereksinme vardır.

Programlanmış Yüklenme İlkesi

Yüklenmeler bütün yıl boyunca sürekli bireysel yüklenmelerin sınır noktasında seyretmemelidir. Özetle, sporcular sürekli yüksek form düzeyinde kalamazlar. Bu nedenle antrenman ve yarışma programına göre, yüklenme ve dinlenme arasındaki ilişki periyodik olarak değişmelidir. Bu şekilde sporcu ve takım en önemli yarışmalarda “programlanmış yüklenme ilkesinin ışığı altında optimal form durumunu yakalayabilirler. Bunu kolaylaştırmak için de antrenman süreci hazırlık, yarışma ve geçiş dönemlerine ayrılmıştır. Bu tür planlamalarla sporcu, aynı zamanda sürantrenman durumundan korunur ve en üst verimliliğe ulaşabilir.

Sürekli Yüklenme İlkesi

Sürekli yüklenmeler, diğer bir deyişle düzenli ve programlı antrenman dizisi, sporcunun bireysel yetenek sınırlar çerçevesinde sportif güç yeteneğini yükseltir.

Günümüzün spor uygulamasında amaca göre değişecek, ancak sürekliliği kesilmeyen yüklenmeler söz konusudur. Antrenmanların sürekliliği, örneğin bir sakatlık nedeniyle kesilirse, sporcuda güç kaybı oluşur.

Değişen Yüklenme İlkesi

Antrenmanlarda, özellikle kombine spor dallarında değişen yüklenme ilkesi sportif gücün yükseltilmesinde etkin olur.

Doğru Yüklenme Dizisi İlkesi

Doğru yüklenme dizisi ilkesi öncelikle günlük antrenman programlarında önem taşır. Örneğin bir antrenman uygulamasında, antrenmanın başında yumuşatıcı alıştırmalar ve ısınma, daha sonra koordinasyon gerektiren çalışmalar, sürat çalışmaları, kuvvet alıştırmaları uygulanır. Dayanıklılık çalışmaları antrenmanın son bölümünde uygulanır.

KAYNAK :http://www.sporbilimci.com/antrenman-yuklenme-ilkeleri-ve-sportif-form/