YAZAR :JOHN GILJUM
Çeviri: Ersin Özkul
En hoşuma giden sözlerden bir tanesi de ‘Ağırlık salonunun yanından geçerim , içerideki demirin kokusunu alırım ve daha o anda büyümeye başlarım .’ Basit ifadelerle anlatmak gerekirse bazı insanlar çok az bir hareketle büyümeye daha yatkınken bazılarıda ne kadar sık , uzun ve zorlu çalışsa da yeterince gelişim sağlamada yetersiz kalmakta . Bu durum yıllar önce Arthur Jones tarafında herhangi bir kişinin ‘ Egzersize Karşı Toleransı’ olarak adlandırıldı .
Kişi gelişim için daha fazla sayıda egzersize ihtiyaç duyuyorsa o kişinin ‘ Egzersize Karşı Toleransı Yüksek ’ daha az sayıda egzersize ihtiyaç duyuyorsa ‘ Egzersize Karşı Toleransı Düşüktür’ . Egzersize karşı toleransınızı belirleyecek çok sayıda değişken bulunmakta . Bunun ile alakalı aşağıda vereceğim listede , listenin tepesinde tabiki genetik bulunmakta ve listeyi incelediğinizde genetikle alakalı bazı faktörlerinde bulunduğunu farkedeceksiniz .
EGZERSİZE KARŞI TOLERANSINIZI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
- Beyaz-kırmızı kas lifi oranları
- Acıya karşı tolerans
- Ruhsal durum
- Son çalışmadan itibaren dinlenmenin süresi
- Gösterilen gayret
- Egzersizin negatif safhasında(bağlayıcı dokuda miktotravma oluşumuna neden olmakta) oluşan baskının seviyesi
- Kuvvet-ağırlık oranınız
- Son öğünün zamanı(Enerji)
- Son öğünde yenilen yiyeceklerin çeşitleri(Glisemik İndeks)
- Ergojenik(Destek sağlayan) tekniklerden ve ya maddelerden(kreatin,glutamin vb.) faydalanma
- İskeletkassal kuvvet faktörleri
- Motor birimlerini harekete geçirebilme yeteneği
- İcra edilen egzersizde yeteneğin seviyesi (Mesela halterciler silkme ve koparmada yeteneklidir )
- Malzemenin kalitesi ve tasarımı
- Çevresel faktörler(Sıcak ve ya soğuk olması gibi vb.)
- Çalıştırılan kasın büyüklüğü
- Hücre içi ve ya hücre dışı çeşitli biyokimyasal faktörler
- Kuvvet ve ya ölçüde maksimum potansiyelinize olan yakınlığınız
Bütün bu faktörler ve belki de bu faktörler dışında gözden kaçabilen birkaç faktör daha vücut bölgelerini belirli günlerde çalıştırdığınız parçalı programınızda her bir bölgenizi ne kadar sıklıkla çalıştırmanız , antrenmanlarda ne kadar çalıştırmanız ve bu bölgeleri parçalı programda hangi günlere koymanız gerektiğini etkileyecektir .
Uzunca bir zaman önce Arthur Jones ile sohbet ettiğimde ve bu konu hakkında fikrini aldığımın sonrasında ağırlıkçıların 1 tekrar maksimumlarının %80’i ile kaç tekrar çıkarabildiklerini grafiklendirmeye başladım . ‘Hızlı kazanım sağlayanlar’ olarak da adlandırılan grup 1 tekrar maksimumlarının %80’i ile 4-6 arasında tekrar çıkarabilirken ‘Kazanım sağlamada oldukça zorlananlar’ olarak görünenler 1 tekrar maksimumlarının %80’i ile 15-20 arasında tekrar çıkarabiliyordu . Hızlı kazanım sağlayabilenler açıkça görülüyor ki anaerobik kuvvet dayanıklılığı bakımından zayıflar . Bu hızlı kasılan/düşük oksidatif yetenekte olan beyaz kas liflerini büyük oranda bulundurmaları ile kısmen açıklanabilir . Bunun tersine kazanım sağlamada zorlananlar yavaş kasılan , oksidatif özellik bakımından yüksek olan kırmızı kas liflerini daha fazla bulunduruyor ve bu nedenle setler sırasında ve set arasında daha hızlı toparlanabiliyorlar .
Burada mesele her bir kas grubunun egzersize karşı olan toleransının diğerlerinden muhtemelen farklı olması . Vücut bölgeleri için 1 tekrar maksimumun %80’i ile yapacağınız egzersiz denemelerinde her bir bölgede farklı tekrar sayılarının çıkabilmesi mümkün .
HER BİR BÖLGENİZİN KENDİNE HAS EGZERSİZE KARŞI TOLERANSINI BULMAK İÇİN AŞAĞIDAKİ ŞU BASİT TALİMATLARI YERİNE GETİRİN :
- Saptamada bulunmak için uygulayacağınız her bir egzersizde 1 tekrar maksimumunuzu bulun .
- Bara ya da makineye 1 tekrar maksimumun %80’i kadar ağırlık yerleştirin ve tüm gücünüzle çıkarabildiğiniz kadar tekrar çıkarın .
- Çıkan sonucu aşağıdaki tablo ile karşılaştırın ve her bir bölgenizin egzersize karşı toleransını saptayın .
- Tahmini egzersize karşı tolerans seviyeleri ile kendi çalışma tecrübelerinizi karşılaştırın ve doğru sonuçları bulduğunuzdan emin olun . ‘Düşük tolerans’ o vücut bölgesinde daha kolay kazanımlar elde ettiğiniz ‘yüksek tolerans’ ise o vücut bölgesinde kazanım sağlamada zorlandığınız anlamına gelmekte .
İşte size kolay , orta seviye ve zor kazanım sağlananlar için çıkardığım grafik . Bu grafik ve hesaplamalara belki itimat edeceksiniz belki de etmeyeceksiniz . Kesin olan bir şey var o da mutlaka bir göz atmanız gerektiği .Maksimum potansiyelinize ulaşmak için gideceğiniz yolda yapacağınız gelişim belki de bu aşağıdaki grafiğe bağlı olacak .
1 Tekrar Maksimumun %80’i ile icra edilen tekrar sayısı
Standarttan Sapma
Tolerans Seviyesi
Kazanım Sağlayabilme Yeteneği
4 ya da az
-3
Çok çok düşük
Hızlı Kazanım Sağlanan
4-6
-2
Çok düşük
Hızlı Kazanım Sağlanan
6-10
-1
Düşük
Hızlı-Orta Seviye Kazanım Sağlanan
10-13
Standart
Orta
Orta-Yavaş Seviye Kazanım Sağlanan
13-17
+1
Yüksek
Yavaş Kazanım Sağlanan
17-21
+2
Çok yüksek
Yavaş Kazanım Sağlanan
21 ya da fazlası
+3
Çok çok yüksek
Yavaş Kazanım Sağlanan
YAVAŞ KAZANIM SAĞLANANLAR (Genellikle kırmızı kas lifi bakımından baskın)
Her bir bölgeyi yeniden çalıştırmaları için gerekli dinlenme günlerinin sayısı
Hafif Kilo Çalışma Günü
Orta Ağırlıklarla Çalışma Günü
Ağır Kilolar İle Çalışma Günü
BÜYÜK KAS GRUPLARI
Üst Bacaklar
Alt Sırt
3 GÜN
4 GÜN
5 GÜN
ORTA BÜYÜKLÜKTE KAS GRUPLARI
Göğüs
Üst Sırt
Biceps
Arka Kol
Omuzlar
2 GÜN
3 GÜN
4 GÜN
KÜÇÜK KAS GRUPLARI
Karın
Kalflar
Önkollar
1 GÜN
2 GÜN
3 GÜN
Zor kazanım sağlananlar en fazla kazancı 15-20 tekrar aralığında ve 10 ya da üstü set ile sağlar .
ORTA SEVİYEDE KAZANIM SAĞLANANLAR (Genellikle kırmızı ve beyaz kas liflerini aynı oranda bulundururlar)
Her bir bölgeyi yeniden çalıştırmaları için gerekli dinlenme günlerinin sayısı
Hafif Kilo Çalışma Günü
Orta Ağırlıklarla Çalışma Günü
Ağır Kilolar İle Çalışma Günü
BÜYÜK KAS GRUPLARI
Üst Bacaklar
Alt Sırt
4 GÜN
5 GÜN
6 GÜN
ORTA BÜYÜKLÜKTE KAS GRUPLARI
Göğüs
Üst Sırt
Biceps
Arka Kol
Omuzlar
3 GÜN
4 GÜN
5 GÜN
KÜÇÜK KAS GRUPLARI
Karın
Kalflar
Önkollar
2 GÜN
3 GÜN
4 GÜN
Orta seviyede kazanım sağlananlar en iyi kazanımı 10-12 tekrarlar ve 5-8 set sayılarında sağlar .
HIZLI KAZANIM SAĞLANAN (Genellikle beyaz kas lifleri bakımından baskın)
Her bir bölgeyi yeniden çalıştırmaları için gerekli dinlenme günlerinin sayısı
Hafif Kilo Çalışma Günü
Orta Ağırlıklarla Çalışma Günü
Ağır Kilolar İle Çalışma Günü
BÜYÜK KAS GRUPLARI
Üst Bacaklar
Alt Sırt
5 GÜN
6 GÜN
7 GÜN
ORTA BÜYÜKLÜKTE KAS GRUPLARI
Göğüs
Üst Sırt
Biceps
Arka Kol
Omuzlar
4 GÜN
5 GÜN
6 GÜN
KÜÇÜK KAS GRUPLARI
Karın
Kalflar
Önkollar
3 GÜN
4 GÜN
5 GÜN
Hızlı kazanım sağlananlar en iyi kazanımı hızlı icra edilen 4-8 arası tekrarlar ve 3-5 set sayılarında elde ederler .
Her bir kasınızın egzersize karşı toleransını değerlendrip , kritiğini çıkararak çalışma düzeninizde ayarlamalara gidebilir , en kısa sürede maksimum kazanımları sağlayabilirsiniz . Kaslarınızın toparlanma hızlarını etkileyen başka faktörlerinde bulunduğunu unutmayın . Yukarıdaki listelere bakın . Her bir değişkenin gelişiminizi nasıl etkilediğini ne şekilde değerlendirdiniz? Set ve tekrar sayılarında artırım ya da azaltım gibi düzenlemelere gittiniz mi? Çalışmalarınızın sıklığını uygun olacak biçimde azalttınız ve ya artırdınız mı ?
Ya antrenmanların şiddeti ? Beyaz ve kırmızı kas liflerinin oranlarını değerlendirip buna uygun olarak ağırlıklarda ve hareketlerin hızında ayarlamalara gittiniz mi ?
PROFESYONELLERİ NEDEN TAKLİT EDEMEYİZ (KENDİNİ ONLAR İLE AYNI SEVİYEDE GÖRENLERE ÖZEL!!!)
Vücut geliştirme ile yeni tanışanlar hatta orta seviyede vücut geliştirmeciler profesyonellerin çalışma düzenlerinin benzerini uyguladıklarında neden kazanımlarını devam ettiremezler ? Cevabı oldukça basit . Herşeyden önce kendinize şu basit soruları sorarken gerçekçi olacaksınız . Takip etmeyi düşündüğünüz profesyonel vücutçunun hayat tarzı , beslenme gibi konularda gösterdiği titizliği gösteriyor musunuz ? Takviyeleri(supplement) kullanma planınız ? Beslenmeniz ? Profesyonel vücutçu gibi bu spora ayıracak yeterli zamanınız var mı? Ne kadar süreden beri antrenmanlar yapıp vücudunuzu baskıya adapte etmek için zorluyorsunuz ?
Profesyonel vücutçuların kaslarını ve diğer vücut sistemlerini(örneğin sinir sistemi) adaptasyona zorlamaları ve bunda başarıya ulaşmaları oldukça uzun yıllar almıştır . Zaman ilerleyip vücudunuz değiştikçe , değişimi daha ileri seviyelere götürmek daha da zorlaşacaktır. Yeni çeşit baskılar değişik adaptif süreçlerin oluşumuna yol açacak ve her bir çeşit adaptasyon değişik baskılayıcılar gerektirmekte . Buna dayanarak vücudunuzun maksimum potansiyeline bir adım daha yaklaşmak için çalışma çizelgeleri planlanmalı .
Vücudunuz değiştikçe daha ileri bir adaptasyonun gerçekleşebilmesi için vücudunuz farklı bir çalışma programı ister . Bu sadece yükleme(overload) prensibine dayanarak giderek daha ağır kilolar altına girin şeklinde açıklanabilecek kadar basit bir şey değil . Bundan daha karmaşık bir şey . Vücutçuların çoğunun yöneldiği en büyük yanlışlardan biri de bu önemli gerçeğe dayanarak kafalarında uygun bir program oluşturamamaları . Siz değiştikçe yaptığınız çalışmada değişmeli çünkü vücudunuzun uyguladığınız baskının seviyesine karşı ‘toleransı da ‘ değişmiştir . Çalışma programınızı ne şekilde parçalara bölerseniz bu durum henüz adapte olmadığınız önemli adaptif baskı kaynağı oluşturabilir .
Çoğu vücut geliştirmeci vücudun tamamında ‘ zor kazanım sağlayan’ ve ya ‘kolay kazanım sağlayan’ konumunda değildir . Henüz kariyerinizin başında iken kazanımların kolay gelmesine rağmen profesyonel vücut geliştiriciler gibi maksimum potansiyelinize doğru ilerledikçe artık zor kazanım elde eder hale gelebilirsiniz . Ya da vücudunuzun büyümesini zorlayacak biçimde gerekli olan yeni bir çeşit baskı yöntemi bularak kolay kazanım sağlayan olarak da kalabilirsiniz .
YAZAR :JOHN GILJUM
Poste by Ersin Özkul
Mesajınız otomatık olarak birleştirilmiştir---------- mesajın eklendiği saat 09:14 ---------- ilk mesajın gönderildiği saat 09:02 ----------
Tablolar görünmüyor düzeltene kadar linkten okuyabilirsiniz: http://naturelvg.blogspot.com/2012/05/ideal-antrenman-programn-hazrlamak.html
Son düzenleme: 21 Mayıs 2012
tpcshkr, xyz10, Azi ve diğer 3 kişi bunu beğendi.