Testesteronun Dogrudan ve Dolayli Anabolik Etkileri

Testesteronun Dogrudan ve Dolayli Anabolik Etkileri

Testesteron ve turevlerinin (anabolik-androjenik steroidler veya AAS) anabolik etkilerinin ana sebebi dogrudan androjenik reseptorleri aktif hale getirmeleri ve bunun sonucu olarak da protein sentezini arttirmalari.

Ama AAS'ler baska dolayli yollarla da kas gelismesini etkiliyor olabilirler. Bu etkilerden bir tanesi AAS'lerin diger hormonlar uzerindeki etkileri veya sadece belli dokularda etkili olan hormonlarin ve diger buyume faktorlerinin salinmasi sayesinde olabilir. Bu etkileri baska reseptorlerle de baglanabildikleri manasina gelebilir. Burada bir hatirlatma; kas kutlesi artisi sadece protein sentezine degil, ayni zamanda dokulara gerekli besinlerin tasinmasi ve protein (doku) yikiminin engellenmesine de bagli. AAS'lerin bu etkilerine de bakmaliyiz.

Yapilan bazi deneylerde testesteronun dokulara aminoasit tasinmasini arttirmadigini goruluyor (9). Demek ki bu konuda AAS'ler faydali degil. Insulin hormonu dokulara besin tasinmasi (glukoz ve aminoasitler) konusunda en etkili hormon ve AAS'lerin boyle bir etkisi yok.

Ama Protein (doku) yikimini onlemek konusunda AAS'ler iyi sonuclar verebilir.

Testesteronun Anti-Glucocorticoid (kortizol karsiti) Etkileri

AAS'lerin kas hucrelerinde katabolizmayi engelleyerek kutle ve guc artisi sagladiklari dusunuluyor. Bu AAS'lerin en onemli "dolayli" etkisi olarak biliniyor. AAS'ler vucudumuzdaki bir diger steroid (kolesterolden uretilen) hormon olan glukokortikoidleri (kortizol bu grubun en onemli uyesi) etkiliyorlar (10). Glukokortikoidlerin etkisi AAS'lerle tamamen zit; hucrelerdeki proteinin parcalanmasini ve salinmasini tetikliyorlar. Bu surece katabolizma diyoruz. Kas gelisimi sadece testesteronun etkisi, kortizolun etkisine ustun geldigi zaman mumkun. Iyi antrenman ve iyi bir beslenmeyle vucut yiktigindan daha cok protein yapacaktir ama bu cekisme hep devam eder.

Disaridan AAS alindigi zaman cok daha yuksek androjen seviyesi glukokortikoidleri dezavantajli duruma getirir. Git gide protein yikimi azalir. Bunun sebebinin androjenlerin glukokortikoid reseptorlerini mesgul etmeleri oldugu dusunuluyor. In vitro deneylerde testesteronun glukokortikoid reseptorlerine baglanma egilimi oldugu gorulmus (11) (12). Hatta AAS'in bir etkisi daha olabilir; glukokortikoidlerin hucre icinde DNA'ya baglanmasini onledigi one suruluyor (13). Bu iddialar tam manasiyla kanitli degil ama AAS'lerin katabolizmi onledikleri, hatta aclik durumunda bile onledikleri biliniyor. Yani anti-katabolik etkileri oldugu kesin.

Testesteron ve Kreatin

Yukselen AAS seviyesi kas dokularinda daha cok kreatin sentezlenmesine de sebep oluyor (14). Kreatin (Kreatin fosfat veya CP) miktari yuksekse ATP daha uzun sure yenilenebiliyor ve dayaniklilik-kuvvet artiyor. Guc artisinin bir sebebi de bu. Ama bu etki anabolik (doku yapici) degil.


Testesteron ve IGF-1

Deneyler AAS ve dokulardan IGF-1 salinmasi arasinda net bir iliski gosteriyor (15). Ayni zamanda dokularin IGF-1'e hassasiyetinin de arttigi gozlemlenmis. Yasli erkeklere dogal miktarlarda testesteron verildigi zaman kaslarindaki IGF-1 reseptoru sayisinin arttigi gozlemlenmis (16). Bunun tam ziddi olarak, testesteron seviyesi dusuk olan genc erkeklerde IGF-1 reseptor yogunlugunda bariz bir azalma goruluyor. AAS'ler dokularda IGF-1 salinimi ve hassasiyeti konusunda etkililer. Bu etkileri dolasimdaki GH (buyume hormonu) ve IGF-1 miktarindan bagimsiz (17) (IGF-1 hem karacigerde uretilip dolasima saliniyor hem de dokular tarafindan bolgesel ihtiyac icin uretilebiliyor) . IGF-1'in en azindan biraz anabolik etkili oldugunu bildigimize gore AAS'lerin anabolik etkisinin bir kismi da bu olmali.

Dogrudan Etkili ve Dolayli Etkili Steroidler?

Bugun satilan her AAS'in hem anabolic hem de androjenik etkileri var. AAS'leri bu etkileri konusunda iki gruba ayirmak mumkun degil. Hepsi de hucrelerdeki androjen reseptorunu aktif hale getirerek is goruyorlar.

Dogrudan-dolayli etkili AAS'ler hipotezinin cikis sebebinin oxymetholone ve methandrostenolone adli AAS'ler oldugunu dusunuyorum (yazar dusunuyor). Bu ikisi de resptorlere baglanma yatkinligi dusuk ama anabolik etkisi yuksek AAS'ler -18-. Eger reseptore iyi baglanamiyorlarsa ama istenen sonuclari veriyorlarsa acaba baska bir yoldan mi etki gosteriyorlar? Bu bakis acisi yanlis cunku adi gecen AAS'lerin diger ozellikleri gozardi ediliyor; Uzun yari-omur, estrojenik etkileri ve dolasimdaki (steroidleri etkisiz hale getiren) proteinlere baglanmamaya egilimli olmalari.

Belki su anda bilinmeyen baska yan yollarla anabolik etki gosteren AAS'ler olabilir ama kesinlikle hepsinin asil is gorme yolu androjen reseptorunden geciyor. "X ile Y beraber kullanilmaz cunku ayni reseptore baglanacaklar", veya "X ile Z beraber alinmali cunku degisik yollarla is goruyorlar" tipi onermeler ciddiye alinmamali. Bu tip fikirler hic bir kanita-mantiga dayanmiyor ve tamamen hayal urunu.


OZET

AAS'lerin anabolik etkileri;
1-Androjen reseptorunu uyararak protein sentezini arttirir,
2-Dokulardaki androjen reseptor sayisini arttirir
3-Kortikosteroid (kortisol) etkilerini azaltir
4-Dokulardaki IGF-1 miktarini ve dokularin IGF-1 hassasiyetini arttirir,
5-Alyuvar (hemoglobin) uretimini arttirir..



Kaynaklar

(9) Testesterone injection stimulates net protein synthesis but not tissue amino acid transport. Fernando A, Tripton K, Doyle D, et al. Am J. Physiol. (Endocrinology and Metabolism) 38:E864-71,1998

(10) Glucocorticoid antagonism by exercise and AAS'. Hickson RC, Czerwinski SM, Falduto MT, Young AP. Med. Sci Sports Exerc 22(1990)331-40

(11) Binding of glucocorticoid antagonists to androgen and glucocorticoid hormone receptors in rat sceletal muscle. Danhaive PA, Rousseau GG, J steroid Biochem Mol Biol 24(1986)481-71

(12) Evidence for a xxx dependent anabolic response to androgenic s

kaynak dh seminerz.