Sporcu Kalbi

sitede konuyla ilgili araştırma yaptım fakat tam olarak bulamadım. hep yanlış bir kanı vardır spor yapanların kalbi büyür diye. evet kalp büyümesi zararlıdır ama spor yapmayanların kalbinin büyümesi zararlıdır. konuyla ilgil bulduğum yazıyı paylaşmak istedim....




Motor Tekler mi?
Sporcu Kalbi
23.11.2003
Derleyen: Cüneyt Kazokoğlu
[email protected]
--------------------------------------------------------------------------------
Sayfayı Yazdır
--------------------------------------------------------------------------------


Bu yazı www.mtbtr.com da
Sağlık bölümünde
yer almaktadır.




Miguel Indurain ismini bisikletle az çok ilgilenen herkes duymuştur. Fransa Bisiklet turunu 5 defa kazanan dünyaca ünlü İspanyol bisikletçi hakkında okuduğum makalelerin sayısını hatırlamıyorum, ama hatırladığım az şeyden biri kalbinin hacminin çok büyük olduğuydu. Indurain’in kalbi yılların getirdiği bir çalışma sonucu normal bir insanın kalbinin iki katı büyüklüğündeydi.

Herşeyden önce kalbin aslında bir kas olduğunu bir kenara yazalım. Çalışan her kas gibi, kalp de büyür. Bunun yanında kalbin takatı da artar. Tıp dünyasında bu durum „sporcu kalbi“ diye adlandırılır. 70kg ağırlığında „normal“ bir erkeğin kalbi 600-700cm3’ tür. Haftada sadece 3 saat antrenman sonucunda bu hacim 800’e çıkabilir. Elbette bu değer de Miguel Indurain’in ya da uzun mesafe koşucusu ve dünya rekortmeni Kenyalı Henry Rono’nun 1400-1600cm3 arasında değişen kalp hacimleriyle karşılaştırıldığında oldukça mütevazi kalıyor.



Büyük boyut için tıkla!

Kalp büyük bir farkla insan vücudunun en güçlü ve en fazla yük kaldırabilen kası, bir biyolojik harika: Aynı zamanda iki taraflı çalışır. Atar damarlar ile oksijenli kanı vücuda dağıtırken, toplar damarlar ile karbondioksitli kanı toplar ve solunum sistemine iletir. Akciğerler aracılığıyla kan karbondioksiti dışa atıp yeniden oksijen yüklenir.


Kalp kesiti
Büyük boyut için tıkla!

Normal bir kalp 5 litre kanı kalp-damar sistemine pompalamak için dinlenme durumunda yaklaşık 55 saniyeye ihtiyaç duyar. Düzenli ekzersiz neticesinde zorlanan kalp ise gelişir, ve büyür. Kalbin büyüyen kısmı karıncık ya da sol ventriküldür. Bu sayede pompalama için toplayabileceği kan miktarı artar, bununla beraber nabız sayısı –bir defada daha fazla kan pompalayabildiği için- düşer. Örneğin normal bir kalple karşılaştırıldığında iyi durumda bir amatör bisiklet sporcusunun kalbi 55 saniye içinde yaklaşık 25 litre, yani 5 kat daha fazla kan pompalayabilir. Çok uçlarda bir örnek olacak ama insan vücudunun nelere kadir olduğunu göstermek için verilebilir: Miguel Indurain’in kalbi Luxemburg’da bir zamana karşı yarışta dakikada 50 litre kan pompalamıştı.

Burada belki bir parantez açarak Indurain’in organizmasının aslında profesyonel sporcularda bile bir istisna olduğunu belirtmekte yarar var. Organizması dakikada 88 mililitre oksijen tüketebiliyor, akciğerleri 7,8 litre hacminde, ki bu değer yine başka bir efsanevi bisikletçi, Eddy Merckx’i bile geçiyor. Dinlenme anında sadece 38 defa atan kalbi, azamî efor sarfederken bile kesinlikle 190’in üstüne çıkmıyor ve belki başarılarının en önemli etkenlerinden biri, Indurain 180-190 arası bir nabızla 1,5 saat durmadan bisiklet kullanabiliyor. Bisiklet sporunun bu efsane ismi hakkında daha detaylı bir yazı yazacağız ileride.


Miguel Indurain
Büyük boyut için tıkla!

Konumuza dönmek gerekirse, antrenmansız bir insanın kalbi günde yaklaşık 100.000 defa atar. Amatör olarak ama hevesle sporla uğraşanlarda


bile bu sayı 85.000’e düşer, pompalama gücü buna oranla artar. Uzun yıllar spor dünyası kalp büyümesini zararlı gördü. Bugün bilinen bir gerçek ki, sağlıklı bir kalp için üst sınır yok. Günümüzde de geçmişte olduğu gibi antrenman ya da yarış esnasında kalp yetmezliği ya da kalple ilgili bir sorun nedeniyle ölen sporcular oluyor. Yalnız bu üzücü hadiselerin hemen hepsinin sebebi doğaüstü bir zorlamadan çok bir enfeksiyon, doğuştan gelen bir sorun, ya da doping ilaçları.



Büyük boyut için tıkla!

Peki sporcu kalbi hiç mi „teklemiyor?“ Sporcu kalbine yapılabilecek en kötü şey, bıçakla keser gibi sporu bırakmak. Sporu bıraktıktan sonra koroner yetmezlik özellikle profesyonellerde olan bir hadise. Antrenmanlar spor kariyerin bittikten sonra bıçakla keser gibi bırakılırsa kalp çok hızlı bir şekilde küçülüyor ve pörsümüş bir şekil alıyor; Bu da ekonomik çalışmamasına ve kısmen ritm bozukluğuna (çarpıntı, düzenli atmıyor, sekiyor) yolaçıyor. Avusturya’da bu konuda üç grubu kapsayan bir araştırma yapılmış. Birinci grup eski profesyonel sporcular, ama sporu bırakmamışlar profesyonel kariyerleri bittikten sonra. Ikinci grup yine eski profesyonel sporcular, ama sporu tamamen bırakmışlar. Üçüncü grup hayatları boyunca sporla alakası olmayanlar. Araştırmanın sonucu: En büyük kalp yetmezliği ve kalp krizi sonucu ölüm riski sporu bırakan profesyonel sporcularda. Hiç spor yapmayanlarda bile bu risk daha düşük çıkmış.

Antrenmanları bıçakla keser gibi kestikten sonra vücudun zorlama kapasitesi sadece ilk 6 hafta içinde %80'e varan bir oranda düşüyor. Bu yüzden eski dünya rekortmeni yüzücü Michael Gross (profesyonel) sporcu kalbini bir yarış arabası motoruyla karşılaştırmakta çok haklı. Nasıl ki bir yarış motoruyla rölantide şehir içinde gidilmiyor, motorun düzgün çalışması için yüksek devirlere ihtiyaç duyulunuyorsa, sporcu kalbi de „yüksek devire“ yani zorlanmaya ihtiyaç duyuyor. Gross aktif sporculuk zamanında kendini bir hafta tembellikten sonra pestil gibi hissettiğini söylüyor. 1991’deki son yarışından sonra kalbini profesyonel bir sporcunun ölçülerinden düşürerek „ufaltmak“ için kendine bir program yapmış. Birinci yıl haftada 4-5 defa olmak üzere, yüzme, koşu ve triatlon ile kalbine yüklenirken, bu oranı gittikçe azaltarak 1995’te haftada 2 birim spora indirmiş. Diğer tecrübeler de gösteriyor ki profesyonel olarak spor yaparken kariyerini bitiren sporcuların kalbi antrenman miktarını zaman içinde düşürdükleri takdirde küçülüyor.


Michael Gross
Büyük boyut için tıkla!

Hobi olarak spor yapanlar için bu değişim devresi çok daha kolay geçiyor. Çalışmayan kalbe oranla nabız sayıları düşmüş olsa da –örneğin 70’ten 60’a- aradaki farkın fazla olmaması nedeniyle kalp egzersiz kesilince spor öncesi büyüklüğüne (ya da küçüklüğüne) sorunsuzca geri dönüyor.

Faydalanılan kaynaklar: Sports International, 9/1996 ve Ärzte Woche





--------------------------------------------------------------------------------

Bu siteden yapılacak alıntılarda kaynak gösterilmesi ahlak kurallarına uygun olacaktır.
Bu yazı www.mtbtr.com da Sağlık bölümünde yer almaktadır.

 

Makaleler bölümüne açsaydın daha iyi olcaktı

çok güzel paylaşım yararlı bilgiler. + rep

 

cok güzel bir paylasım hernan hoca bilgilendirdigin için tsk ederiz

 

Çok güzel bir makale, paylaştığın için teşekkür ederim.