Buğday ruşeymi, tanenin filizlendiği bölgedir.Buğdayın işlenerek una dönüştürülmesi sürecinde özel ayrıştırma işlemleri sonucunda 1 tonundan sadece 1 kilogram elde edilir.Muhteviyatında yüksek miktarda A,E ve B1 vitamini, lesitin, esansiyel yağ asitleri ve proteinler ile minerallerden çinko, manganez ve krom bulunmaktadır. Döllenmeden sonra oluşan tohumda bitki embriyosu ile beraber besin deposu bulunur. Embriyo, bitkinin küçük bir kopyasını içinde barındırır. Besin deposu ise, bitki kendi besinini üretebilecek hale gelene kadar embriyonun büyümesini sağlayacaktır.
Döllenmeden sonra tohum oluşurken bitki türüne göre nişasta ve protein ile birlikte şeker ve yağ da tohumla birlikte besin olarak depolanır. Nişasta tohum için gerekli olan enerji kaynağını sağlar. Depolanmış proteinler de bitki açısından önemli olan diğer proteinleri inşa etmek için embriyonun ihtiyaç duyacağı aminoasitleri sağlayacaktır. Buğdaydaki toplam proteinin yaklaşık % 8’ini içeren ruşeymin protein miktarı % 30 civarındadır.
Buğday ruşeymi tüm tanenin % 2-3’ünü oluşturur ve gıdalarda, kozmetikte aranan bir üründür. Gıda kullanımına uygun olan ruşeym oranı en fazla % 0,5’tir. Geleneksel bir değirmen sisteminde ruşeym, kepek azaltma pasajlarında elde edilir.
İçinde vücut için gerekli besin öğelerinin bir çoğunu yüksek miktarda içeren buğday ruşeymi, değerli bir maddedir. Bu maddenin % 15 oranında ekmeğe ilave edilmesi ile besin değeri yüksek, oldukça lezzetli ve iç yapısı homojen bir ekmek elde edilmiştir. Bu ekmeğin yeni bir çeşit ekmek olarak piyasaya sunulması, yeterli ve dengeli beslenme konusunda tüketiciye bir katkı olmuştur.
Adana'da yaklaşık 50 yıldır faaliyet gösteren Karşıyaka Un Fabrikası Dış Ticaret Müdürü Göktay Dönmez, dünyada ''wheat germ'' olarak bilenen ruşeymi ilk aşamada bir yıl sürecesince fabrika çalışanları ve ailelerinin tüketimine sunduklarını, sonrasında ise pazar olanakları yaratarak son iki yıldır da 250'şer gramlık paketlerde hazırlayarak piyasaya sürdüklerini belirtti. Dönmez, şöyle konuştu:
''Avrupa ülkeleri ve ABD'de tüketimi oldukça yaygın olan ruşeym, dayanıklılık süresi çok düşük olduğu için un üretimi sırasında kepekle birlikte ayrıştırılıyor. Biz bu maddeyi özel işlemden geçirdikten sonra çerez kurutma makinesinde belirli bir ısıdan geçirip raf ömrünü uzatıyoruz. Önce poşete, daha sonra özel olarak yaptırdığımız kutulara ambalajlayıp, marketlerde satışa sunuyoruz. Pazar olanaklarını genişletme çabasında olduğumuz bu süreçte ürün, 250'şer gramlık paketlerde ve 5 YTL'den satışa sunuluyor.
Vitamin açısından yüksek özelliklere sahip olması dolayısıyla ürün sahipleri tarafından toplu alımlarla performanslarını artırmak amacıyla yarış atlarının tüketimine de sunuluyor.''
Dönmez, doğal afrodizyak özelliği de bulunan ruşeymi, vitamin tableti olarak üretmeyi planladıklarını söyledi.
ÇÖLYAK HASTALARINA ÖNERİLMİYOR
Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. D**. Dr. Sertaç Özer de beslenme açısından yararlı olan ruşeymin, her yaşta tüketilebileceğini söyledi.
Özellikle genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkan bağışıklık sistemine bağlı bağırsak problemi olan ''çölyak hastaları'' ve lif kullanımında sakınca bulunanlar tarafından tüketilmemesi gerektiğine dikkati çeken Özer, kepeğe ve buğday ununa oranla daha zengin olan bu ürünü, bazı firmaların tablet yapma girişiminde bulunduğunu kaydetti.
KULLANIMI VE YARARLARI
Ruşeym, soğuk süt veya yoğurt ile karıştırılabiliyor, taze ya da kuru meyveye ilave edilerek zenginleştirilebiliyor. Çorba, salata gibi yiyeceklerin üzerine serpilerek kullanılabiliyor.
Yemek pişirirken baharat yerine vitamin olarak kullanabilecek bu ürün, anı zamanda dünya mutfağındaki çeşitli yemek tarifleri için tercih ediliyor.
E vitamininin yaşlılığı geciktirici özelliği ve vücutta hücre zarının dayanıklılığını sağlaması dolayısıyla bağışıklık sistemini destekleyerek kanserin önlenmesinde önemli rol oynadığı, bu açıdan zengin olan ruşeymin koroner kalp hastalığı riskini azaltması, pıhtı azaltıcı etkisiyle kanın akıcılığına, diyabetli hastalarda damar tıkanıklarının önlenmesine yardımcı olabileceği belirtiliyor.
Ruşeymin sinir sistemi hastalıklarında olumlu etki gösterdiği, gözde katarakt oluşumunu geciktirdiği, cildi güzelleştirip kırışıklıkları önlediği ve kısırlık tedavisinde etkin olarak kullanıldığını bilimsel çalışmalarla tespit edildiği kaydedildi.
Ruşeymli ekmeğin içeriği
Buğday unu, içme suyu, ruşeym, kepek, gluten, ekmek hamur mayası, Gıda sanayi tuzu, sirke, Ekmek katkı maddesi [Emülgatör (mono ve digliseridlerin diasetil tartarik asit esterleri), şeker, enzim (fungal hemiselülaz, fungal alfa amilaz), antioksidan (askorbik asit)] ve koruyucu (kalsiyum propiyonat)
100 gr. Ruşeymli Ekmeği'n Besin Değeri:
Enerji 224 kcal
Protein 9,5 gr.
Toplam Yağ 1,85 gr.
Diyet Lif 6,9 gr.
Karbonhidrat 42 gr.
Kaynaklar: www.ihe.com.tr/ekmek_ruseymli.asp
www.stargazete.com/guncel/hayat-kaynagi-ruseym-satisa-cikti-144198.htm