AMERİKAN FUTBOLU (AMERİCAN FOOTBALL)

Her şey, futbolun kural
larından sıkılan bir İngiliz oyuncunun, oyun sırasında topa ayakla vurmaktan sıkılıp, topu eline alıp koşmasıyla başlamış. Bu, her ne kadar normal futbolda kuralların açık bir şekilde ihlali olsa da, oyuna bu yeni yaklaşımın diğer oyuncuların da hoşuna gitmesi üzerine rugby oyunu doğmuştur.


Başlangıçta oyun, bugünkü oyundan çok farklıydı. 1880 ve takip eden üç yıl içinde Yale oyuncusu Walter Camp, Uluslararası Futbol Birliği'ni (IFA) önemli değişiklikler yapmaya ikna ederek, oyunu bugünkü haline çok yaklaştırmıştır. Bu çabalarından dolayı, Walter Camp bugün Amerikan Futbolu'nun babası olarak kabul edilmektedir.Kolej futbolu, 20. yüzyıla kadar kendi içerisinde bir lig kurarak gelişmiştir. Bu tarihten sonra profesyonel takımlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Aynı tarihlerde, Amerikan Futbolu, yeni kurulan NCAA (Ulusal Kolejler Atletik Birliği) altında hizmet vermeye başlamış ve profesyonel oyunun kurallarının temeli de kolej ligi kurallarından alınarak uyarlanmaya başlanmıştır.
1920' lerde ondan fazla profesyonel yapıda takımlar, bir araya gelip, NFL (Ulusal Futbol Ligi) olarak bildiğimiz organizasyonunun temellerini atmışlar ve oyunkurallarına zaman içerisinde getirdikleri değişikliklerle; oyunu Amerika' da bir numaralı spor haline getirmeyi başarmışlardır. Oyun Amerika'da hızla yayılıp taraftar buldukça, NFL'e rakip yeni ligler ortaya çıkmaya başlamıştır.

Ancak NFL o kadar güçlü bir hale gelmişti ki, sonucunda diğer ligler fazla dayanamamıştır. Amerikan Futbolu, özellikle yurtdışındaki Amerikalı askerlerin oyunu tanıtmasıyla diğer kıtalara da zaman içinde yayılmış ve giderek dünya çapında oynanan bir spor haline gelmiştir





Amerikan futbolu, ABD'de doğmuş, elle, ayakla ve eliptik bir topla oynanan takım oyunu. ABD ve Kanada'da sadece futbol olarak adlandırılır.[1]Avustralya ve Yeni Zelanda da ise gridiron olarak adlandırılır.

Amerikan futbolunun ilk doğuşu, bir ilkokul öğretmeninin ilkokul çocuklarına ragbi oynatmak istemesiyle başlar. Kuralları ragbiye göre değiştirip , çocukların anlamasını kolaylaştırır ve ayrıca çocuklarını sert temaslardan korumak için koruyucu göğüs zırhı, kask ve koruyucu pedler içeren pantolon ekler. Daha sonra yaygınlaşarak gelişen spor önce lisede, daha sonra üniversitelerde oynanmaya başlar. Bunun akabinde profesyonel lig kurulur. (NFL)

Kuralları futboldan tamamen farklıdır. İngiltere ve eski sömürgelerinde oynanan ragbi oyununun bir varyasyonudur. Ragbiden farklı olarak koruyucu kıyafetler ve kask ile oynanır.

Amerikan futbolu, dayanıklılık, kuvvet, esneklik, sürat, çabukluk, strateji, disiplin ve azim gerektiren oldukça kompleks bir spordur.
takım ve oyuncular
Bir takım kendi içinde ayrı görevler üstlenen üç takıma ayrılır. Bunlar; hücum takımı, özel takımlar(kick off ve kick return) ve defans takımıdır.

hücum takımı
Takım topa sahip olduğu zaman oyuna giren hücum takımının amacı sayı yapmaktır. Karşı takım topu kaybettikten sonra, oyun durduğunda oyuna girerler. 10 yardlık bölümü 4 hakta geçmek zorundadırlar. Hücum takımı 10 yardlık bölümü 4 hak içinde geçerse bir 10 yardlık hak daha kazanırlar. Genellikle 3. denemeden sonra yapılacak 4. denemeyi Punt&Kick takımı kullanır ve topu rakip takıma gönderir ya da Kicking Team sayı yapmaya çalışır.

• Center(Merkez)
• Quarter Back(Oyun Kurucu)
• Left Guard(Sol Koruma)
• Right Guard(Sağ Koruma)
• Left Tackle(Sol Forvet)
• Right Tackle(Sağ Forvet)
• Tight End (Opsiyonel)
• Full/Half Back(Tüm Pozisyonlar)
• Wide Receiver(Geniş Alıcı)
  
  
  savunma takımı
  Takım topu kaybettikten sonra, oyun durduktan sonra oyuna giren oyunculardır. Amacı karşı takımın oyuncularının sayı yapmasını engelleyerek topu kapmaktır. Top kazanılıp oyun durduktan sonra oyundan çıkarlar.
  
  Savunma Pozisyon isimleri: aynı anda hepsinde oyuncu olmak durumunda değildir, toplam 11 kişi olmalıdır)
  
  • Defensive Lineman (çizgi) : Tackle (nose ve sağ ve sol), Defensive End (sağ ve sol)
  • Line Backs: İç ve dış (hepsine sağ veya sol)
  • Corner Back (sağ ve sol)
  • Safety (sağ ve sol ve orta)
  özel takımlar
  İçinde farklı özellikte oyuncuların bulunduğu bu takım , özel durumlarda sahaya çıkarlar (punt, field goal vb.).
  
  • Long/Deep Snapper
  • Kicker
  • Punter
  • Kick returner
  • Punt returner
    
    Amerikan futbolu topu, uçları sivri, yayvan bir küre şeklindedir. Ragbide kullanılan top kadar eliptik değildir. Kanada'da kullanılan çeşitleri ragbi topuna daha çok benzer.
    
    Gallup’un her yıl yaptığı anketlere göre beyzbolu geçtiği 1972 yılından beri ABD’nin en popüler sporu olan Amerikan futbolunda heyecan bu akşam oynanacak Green Bay Packers-New Orleans Saints
 maçıyla başlayacak ve Şubat ayı başında oynanacak Super Bowl finaline kadar sürecek. Peki nedir Amerikan futbolu? Nasıl oynanır ve kuralları nelerdir?
    
    Amerikan Futbolu, İngiliz sporu Rugby’den doğmuştur. Önceleri ‘Amerikan Rugby’ olarak oynanan futbol, 1880’li yıllarda Walter Camp adlı oyuncunun önerdiği yeni kurallara uyarlanarak bugünkü futbola çok yaklaştı. Bu önerilerinden dolayı Walter Camp, Amerikan futbolunun babası olarak kabul ediliyor.
    
    Amerikan futbolu Rugby’den farklı olduğu yönlerin başında oyuncuların maç sırasında giydiği kask, yüz koruma maskesi, bel kemeri, dişlik, omuz yastığı gibi ekipmanlar gelir.
    
    
    100 yard'lık saha 10'ar yardlık dilimler ebölünmüş halde. Rakamlar atak takımına 'touchdown' çizgisine kaç yardı kaldığını gösteriyor.
    
    Oyun sırasında her iki takımda 11 oyuncudan oluşur. Oyun sahası, 120 yard(yaklaşık 110 metre) uzunluğunda ve 53 yard(yaklaşık 49 metre) genişliğindedir. Sahada 50′den 10′a doğru numaralanmış, enine çizgiler bulunmaktadır ve bu çizgiler, atak takımının puan çizgisine olan uzaklığını ‘yard’ olarak gösterirler.
    
    Sahanın her iki ucunda 10′ar yardlık gol(touchdown) bölgeleri mevcuttur. Bu bölgelere ‘end zone’ denir. Her iki gol çizgisi üzerinde, ‘goal posts’ olarak adlandırılan görüntü olarak ‘y’ biçimine yakın kaleler bulunur.
    
    Bu sporun ‘football’ diye anılmasına neden olan kullanılan toptur. Çünkü topun uzunluğu ortalama bir foot(yaklaşık 30 cm) kadardır. Sahada 7 tane hakem görev yapar.
    
    
    Sahada duran futbolcular, pozisyonlarına göre farklı isimlerle anılıyor. Savunma ve atak takımlarının başlama duruş pozisyonları
    
    
    
    Amerikan futbolunda oyuncular
    
    Amerikan futbolu oyununda oyuncular şu isimlerle adlandırılır;
    
    Atak Takımı(offensive team); Quarterback, fullback, tailback, line(center, tackle, guard), receiver ve tightend
    
    Savunma Takımı(deffensive team): Line back, line (tackle, right end, left end), corner back, free safety ve strong safety
    
    
    
    Amerikan futbolunun genel kuralları
    
    Kazanan takım oyun sonunda en fazla sayı yapan takımdır. Oyun süresi 15′er dakikalık 4 çeyrek devre sonunda toplam 60 dakikadır. Normal Türk futbolundan farklı olarak topun oyunda olmadığı anlarda zaman durduğu için maçlar ortalama 2.5 saat sürer.
    
    Her takımın sırasına göre sahaya süreceği bir atak, bir savunma bir de başlangıç takımı vardır. Takımlardan biri atak(offense) dakımı diğeri savunma(defense) oynar. Başlama vuruşuna ‘kickoff’ denir ve bunu başlangıç takımı oynar.
    
    Takımlardan biri topa vurur ve karşı sahaya atar. Topu karşılayan takımın bir oyuncusu topu tutar ve takımın özel taktiğine uyarak ilerlemeye başlar. Rakip takım da onları mümkün olduğunca kendi gol bölgesinden uzakta durdurmaya çalışır. Topla ilerleyen oyuncu düşürüldüğünde veya topu ilk aldığında yerinde sabit kaldığında oyun durur ve karşılayan takımın atak takımının oyuna nereden başlayacağı belirlenmiş olur. ‘Kickoff’ vuruşundan sonra başlangıç takmları sahadan çıkar ve kickoff’ta topu karşılayan takımın atak takımı (offensive team), topa vuran takımın da savunma takımı (defensive team) sahaya girer.
    
    Atak takımı, topla beraber ilerlemeye çalışırken savunma takımı da bu ilerleyişe engel olmaya çalışır. Her 10 yard’ı geçmek için atak takımın 4 hakkı vardır. Bu 4 hakkında da 10 yard ilerlemeyi başaramazsa, top rakip takıma geçer. Geçmeyi başarırsa bu defa 4 hak daha kazanır. Topu ve dolayısıyla takım ilerletmenin iki yolu vardır. Bu uzun pas ya da koşu ile yapılabilir. Bir oyuncu topa sahip olduğu halde rakip defans tarafından düşürülene dek koşarak ilerleyebilir. Atak oyuncuları topla koşan arkadaşlarına rakip defans oyuncularını engelleyerek yol açmak suretiyle yardımcı olabilirler. Ya da oyun kurucu(Quarterback) pas tutacak arkadaşları uygun bir açıklık elde edene kadar, önünde kendisine koruma yapan takım arkadaşlarının(guard) arkasında kalır ve en uygun zamanda pas atarak top tutucuyu topla buluşturmaya çalışır.
    
    
    Takımların en önemli oyuncusu 'quarterback' denen oyun kurucu. Paslarının başasırı ya da başarısızlığıyla takımın kaderini etkiler.
    
    Savunma takımı için rakibi durdurmak da atılan pası kesmek ya da tutmak (interception) şeklinde yapılabileceği gibi topla koşan oyuncuyu düşürmek ya da saha dışına itmek şeklinde de yapılır. Taşıyıcısı düşmeden yere düşen top veya atılan pas bir sırasında henüz yere değmemiş olan top aktiftir. Yani bir rakip takım oyuncusu da bu topu yakalayabilirse hücum oyuncusu gibi ilerleme hakkına sahiptir.
    
    Topun kontrolü her zaman atak takımındadır. Oyun her zaman aynı şekilde başlar; Atak takımın orta oyuncusu(center) bacaklarının arasından topu oyun kurucuya(Quarterback) verir. Buna ‘snap’ denir ve o anda oyun başlar. Her snap’tan önce ‘huddle’ adı verilen ve atak takımının kaptanının sonraki atak için taktik belirlemek üzere arkadaşlarına talimat verdiği yaklaşık 40 saniyelik kısa bir toplantı yapılır. “Huddle” bittiğinde atak takımının her oyuncusu ne zaman nereye gideceğini ve diğer arkadaşlarının da ne yapacağını bilir. Topu snap’la alan “quarter back” topu, ‘running back’ denen koşu oyuncularına elden verebilir. Koşu oyuncuları da 10 yard’ı geçmeye çalışır. Ya da “quarter back” topu uzaktaki ‘wide receiver’ denen ve çok hızlı koşabilen arkadaşlarına uzun pas olarak atıp onların ilerlemesini sağlayabilir.
    
    Amerikan futbolunda gol nasıl yapılır?
    
    Touchdown: Amerikan futbolunun gerçek golüdür. Rakip takımın son çizgisi topla beraber geçildiğinde ‘touchdown’ yapılmış olur ve değeri 6 puandır. Touchdown yapan takım ekstra puan kazanma şansı için 2 tercih hakkı da kazanır. Topla rakip takımın bitiş çizgisine tekrar girilirse 2 puan kazanılır. Ya da topa ayakla vurarak rakip takımın kalesine atılırsa 1 puan kazanılır. Genelde takımlar 1 puanlık vuruşu tercih ederler, çünkü 2 puanlık sayı denemesine göre başarı şansı daha çok daha yüksektir.
    
    
    Touchdown çizgisine ulaşan takım 6 puan ve 1 puanlık vuruş hakkı kazanıyor.
    
    Saha Golü(field goal): Topa ayakla vurarak rakip takımın kalesine sokmakla kazanılır ve değeri 3 puandır. Peki neden takımlar bazen 6 puanlık ‘Touchdown’ yerine 3 puanlık ‘field goal’u tercih eder? Genellikle aynı 10 yard diliminde ‘fourth down’ yaşanmışsa yani artık son hak kullanılıyorsa, maçın kalan süresi ‘touchdown’ için yeterli değilse, riske girmek yerine bulunan yerden ayaklı vuruşla ‘field goal’ yapılmaya çalışılır. Yine, uzatmalarda da ‘field goal’ yaparak takımlar maçı bitirebilir.
    
    ‘Safety’: Amerikan futbolunda hücum takımında topu elinde tutan oyuncunun kendi gol çizgisinde rakip takımın savunma oyuncusu tarafından düşürülmesinde savunma takımına iki puan yazılır, sonra da top savunma takımına geçer.
    
    
    
    
    Amerikan futbolun en yüksek ligi: NFL
    
    Değişik klasmanlarda eşleşmelere sahne olan Amerikan futbol liglerinin en itibarlısı, Ulusal Futbol Ligi(National Football League) olarak anılan NFL’dir. Ulkenin değişik şehir ve bölgelerinden 32 takım mücadele eder. “American Football Conference(AFC)” ve “National Football Conference(NFC)” adıyla iki ayrı gruba ayrılır. 16 takımlı her konferasın grubu da 4’erli alt gruplarda bulunur. Aralık ayı ortasına kadar devam eden 17 haftalık normal sezonda her takım 16 maç oynar. Daha sonra Ocak ayı başında her konferanstan 6’şar takım olmak üzere 12 takım “playoff” karşılaşmaları yapar. Tek maçlı eleme usulüyle yapılan karşılaşmaların final maçına “super bowl” denir ve kazanan NFL Şampiyonu olur.
    
    
    
    Her spor dalının ortaya çıkışında olduğu gibi, Amerikan Futbolunun ortaya çıkışında da rastlantısal olayların etkisi olmuştur. Bu oyunda, birçok faktörün bir arada olduğu görülür. Amerikan Futbolu oldukça kompleks bir özelliğe sahiptir. Sporun gerçek özellikleri bu oyunda açıklıkla görülebilir: Dayanıklılık, kuvvet, esneklik, sürat, çabukluk, strateji, disiplin, azim v.b. Bu özelliklerin hepsi bu oyunda başarılı olabilmek için, sahip olunması gereken temel özelliklerdir.
    
    
    Nasıl Oynanır?
    
    Bir takımın maç kadrosu 45 kişiden oluşur. Ancak sahada normal futboldaki gibi 11 oyuncu bulunur. Bir takım, kendi içinde farklı görevleri olan üç takıma ayrılır.
    
    Hücum Takımı (Offensive Team): Amacı sayı kazanmak olan bu ekip, takım topa sahipken oyuna girer.
    
    Oyuncuların Görevleri
    
    Quarter Back (QB): Takımın oyun kurucusudur. Hücum başladığı zaman genellikle top ilk olarak bu oyuncuya gelir. Yapılacak oyunu da bu oyuncu belirler. Zeki, soğukkanlı, hızlı, çevik ve güçlü olmalıdır. Boy çok fazla önemli olmamakla birlikte uzun boylu QB'lerin sahayı daha rahat görebilecekleri için avantajlı olduğu söylenebilir.
    
    
    Merkez (Center)/(C): Hücumu başlatan yani topu yerden kaldırarak QB'ye veren oyuncudur. Görevi arkasındaki sayı yapacak oyuncuları korumaktır. Genellikle takımın en güçlü ve iri oyuncusudur. Ayrıca ellerinin çok hızlı ve reflekslerinin güçlü olması gerekir. Bu oyuncu için yüz kilonun üzerindeki kişiler tercih edilir. Koruyucular (Guard)/(G): Centerın iki yanında duran oyunculardır. Bunların da görevi arkalarındaki oyuncuları korumaktır. En ağır ve iri oyunculara bu görev verilir.
    
    
    İç Oyuncular(Tackle)/(T): Guardların yanında duran oyunculardır. Karşı takımın oyuncuları genellikle onların yanından geçerek quarterback ve diğer hücum oyuncularına ulaşacakları için iri olmakla beraber hızlı olmaları da gerekir. Center ortada olmak üzere iki guard ve iki tackle takımın "offensive line"ını oluşturur.
    
    
    Tight End(TE): Sağ veya sol bitiş çizgilerinin ucunda yer alırlar. Çizgi oyuncusu gibi, arkasındaki oyuncuları koruduğu gibi bazen pas almak için ileri çıkabilir veya topu takım arkadaşından alarak topla koşabilir. Uzun boylu, güçlü, hızlı oyuncular burada oynatılır.
    
    
    Runing/Half Back(RB)/(HB): Hücum takımının quarterbackle birlikte en önemli oyuncusudur. Özellikle Türkiye'de bu oyuncu çok önemlidir. Topla koşarak rakip savunmayı yarıp ilerlemek ve sayı yapmak ilk görevidir. Bununla birlikte bir tackle gibi QB'yi koruyabilmeli ve gerektiğinde ileriye çıkıp pas alabilmelidir. Bir sporcuda düşünebileceğiniz bütün iyi özellikleri taşımalıdır.
    
    Wide Receiver(WR): Receiverların ilk görevi hızla savunmanın arkasına sarkarak veya arada bir boşluk bularak atılan pasları almaktır. Genellikle bu oyucuları Corner Back denilen savunma oyuncuları adam adama savunur. Pas alabilmeleri için cornerları geride bırakabilecek kadar hızlı ve çevik olmaları gereklidir. Uzun boylu oyuncular tercih edilir.
    
    
    Savunma Takımı (Defensive Team): Amacı rakibe sayı yaptırmamak olan bu ekip, top rakipteyken oyuna girer. Topu taşıyan rakip oyuncuyu yere düşürmek, saha dışına çıkarmak veya topu kaybetmesini sağlamak amacıyla hareket ederler.
    
    
    Oyuncuların GörevleriDefensive Guard'lar (Noise Tackle, Defensive End, Defensive Tacle): Bu oyuncuların öncelikli görevi, hücum başladığı andan itibaren (topun center tarafından yerden kaldırılması) bir an önce QB'ye ulaşarak onu yere düşürmek (top QB'deyken) yada topa sahip olan oyuncuyu düşürmektir.
    
    Bunun için offensive line'ın arasından geçmeli veya etrafından dolaşmalıdırlar. Karşılarında çok iri oyuncular olacağı için onlarla baş edebilecek kadar güçlü ve hızlı olmalıdırlar.
    
    LineBackerlar(LB): Karşı takımın runing backlerini ve QB'sini savunan oyunculardır. Bütün savunma oyuncuları gibi elinde top olan oyuncuyu, öncelikle runing backleri, durdurma görevini taşırlar. Runing backler kadar nitelikli olmaları gerekmektedir.
    
    Corner Back'ler(CB): Receiverların pas almasını engellemek ilk görevleridir. Top line'ı (oyun başlamadan önce topun bulunduğu noktanın hizası) geçtikten sonra bir LB gibi hareket ederler. Hızlı, çevik ve güçlü olmalıdırlar.Safety(SF): Futboldaki libero benzeri bir görev yapar. Pas oyunlarında serbest bir CB gibi oynarken koşu oyunlarında LB görevindedir. Ancak savunma rakibi kaçırdığı zaman devreye girer. Savunmanın en arkasında durduğu için hücumu daha iyi görür ve arkadaşlarını yönlendirir. Sigorta durumunda olduğu için tecrübeli ve iyi bir savunma oyuncusu bu işi yapar.
    
    
    
    
    
    Özel Takım (Special Team): Kick off, kick, kick return, punt, punt return, field goal ve point after touchdown gibi durumlarda sahaya çıkarlar. Diğer iki takımın karışımıdır. Bu takımda yer alan iki farklı görevde oyuncu vardır.
    
    
    
    Oyuncuların Görevleri
    
    
    
    Punter: Punt sırasında topu kullanacak olan oyuncudur. Güçlü ve esnek bacakları olmalıdır.
    
    Kicker: Kickler ve field goal denemelerinde atışı yapacak oyuncudur. Topu ayağıyla istediği yere ve uzaklığa atabilmelidir. Güçlü bacakları olmalıdır.
  ALINTIDIR.
  
  türkiyede ve dünyada amerikan futbolu takımları oyuncuları ile ilgili geniş bilgiler için www.nfltr.com ziyaret edebilirsiniz