Obezite Diyet Tedavisi

Diyet tedavisine enerji alınmasını azaltmak için hastanın halen aldığı günlük kalorinin 500-1000 Kkal azaltılması ile başlanmalıdır. Bu kalori kısıtlaması haftada 0. 5-1 Kg kilo kaybı sağlar. Genellikle çoğu kadın için günlük 1000-1200 Kkal ve erkekler için 1200-1600 Kkal seçilir. Diyet kalori olarak düşük olmalı ancak 800 kalorinin altında olmamalıdır. Günlük kalori hesaplanması günlük istirahat enerji harcanması yoluyla hesaplanabilir. Bunun formülü aşağıda verilmiştir:

Günlük İstirahat Enerji Harcanması= (9. 99x Ağırlık, kg)+ (6. 25xboy, cm)-(4. 92x yaş, yıl)+ (166xseks (erkek=1, Kadın=0)-161

Bulunan değer kadın hasta için 1. 5’la, erkek ise 1. 6 ile çarpılır ve sonra bundan 500 çıkarılarak haftada 0. 5 kg kaybedecek kalori bulunur.

Bazal metabolizma Hızı (BMH) Harris-Benedict formulü ile de bulunabilir:

Erkek için BMH=66+13. 8 (kg, ağırlık)+5(Boy, cm)-6. 8(Yaş, yıl)Kadın için BMH=65.5+9. 6(Ağırlık, k g)+1. 8(Boy, cm)-4. 7(yaş, yıl).

Tüm diyetlerde kilo kaybının 2 fazı vardır. İlk faz hızlıdır. Glikojen ve protein katabolizması ile ilgili olarak belirgin sıvı kaybı olur. 24-48 saat içinde glikojen depoları azalır. Kilo kaybı için enerji açığı yaratacak şekilde bir diyet planlanması tedavinin temelini oluşturur. Diyetteki yağ miktarının azaltılması herkes tarafından benimsense de total enerji alımının azalmaması durumunda kilo azalması olmaz. Sadece diyetteki yağ miktarını azaltmakla 6-9 ayda ortalama 0. 7-4. 4 kg zayıflanır. O nedenle obeziteye çok fazla bir etkisi olmaz, ancak obezite gelişimini önleyebilir. Bu durum magazin basınında çıkan diyetler için de geçerli bir durumdur. Özel bir gıdanın yenmesi veya yenmemesi total enerji alımı azalmadıkça hiçbir avantaj sağlamaz. Bu diyetlerle genellikle devamlılık sağlanamaz ve diyetin bırakılması durumunda kilo alımı olur.

Dengeli bir diyette enerjinin %30 veya daha azı yağlardan sağlanmalı ve geri kalanı sebze ve meyva oluşturmalıdır. Gıda alımının azaltılması veya egzersizin artırılması ile sağlanacak olan 250-500 kilokalorilik günlük bir enerji azalması ağırlığın haftada 0.25-0.5 Kg azalmasına neden olur. Çok düşük kalorili diyetler örneğin günlük 250-800 Kilokalorilik diyetler başlangıçta büyük bir kilo kaybına neden olur. Bu diyetler sıklıkla uzun süre devam ettirilemez ve tekrar kilo alma oranı çok yüksektir ve o nedenle pek tavsiye edilmez. Çok düşük kalorili bu diyetler 12-16 haftayı geçmemelidir. Bazı tıbbi problemler nedeniyle böyle bir diyet uygulanacak hasta sıkı gözlem altında tutulmalıdır.

Diyet yaparken bazı besinlerin kalori miktarlarının bilinmesinin faydası vardır. Bunlara şöyle örnek verebiliriz: 1 Elma: 75 Kkal, 1 bira:410 Kkal, biftek: 300 Kkalori, kola: 100 Kkalori, 1 dilim kek:165 Kkal, 1 yumurta:78 kkal, 1 hamburger::400 kkal, 1 küçük süt; 166 kkal, 1 portakal: 115 Kkal, ufak patates cipsi: 100 kkal. Aşagıdaki besinlerin ise her biri yaklaşık 100 kkaloridir: bir elma, ufak patates cipsi, 1 kaşık tereyağı, küçük çikolata, kutu kola, bezelye 4 kaşık, tavuk 20 gram.

Diyet yapan hastalara günde en az 2 litre su içmeleri önerilmelidir.

Diyetle ilgili olarak hastalara şu konulara dikkat etmeleri de önerilir:

1-Farklı gıdaların enerji değerini öğrenme

2-Gıdaların içeriğini bilme

3-Gıdaların üzerindeki enerji miktarlarına dikkat etme

4-Alışveriş yaparken düşük kalorili gıdalar almayı alışkanlık haline getirme

5-Yemek pişirirken yüksek kalorili gıdalar ilave etmeme

6-Yüksek kalorili gıdalar almamaya dikkat etme

7-Günde en az 2 litre su içmek

8-Alkol alımını azaltma

DÜŞÜK KALORİLİ BİRİNCİ BASAMAK DİYETİ

Total kalori mevcut kalorinin 500-1000 kalori eksiği olmalıdır. Total yağ miktarı total kalorinin %30’undan az olmalıdır. Sature yağ asitleri total kalorinin %8-10’nunu oluşturmalı, monoansatüre yağ asitleri total kalorinin %15’ine kadar ve poliansature yağ asitleri total kalorinin %10’nuna kadarını oluşturmalı, proteinler total kalorinin %15’ni, karbonhidratlar total kalorinin %55’ni oluşturmalıdır. Günlük kolesterol alımı 300 mg altında olmalıdır. Günde 6 gramdan fazla tuz alınmamalı, kalsiyum 100-1500 mg alınmalı ve lifli gıdalar günlük 20-30 gram alınmalıdır.

İKİNCİ BASAMAK DİYET

Kolesterol düzeyleri yüksek ise bu diyet önerilir. Sature yağ asitleri %7’den daha az, günlük kolesterol alımı 200 mg’ den daha az olmalıdır. Diğer gıdalar birinci basamak diyet ile aynıdır.

Bu diyetlerdeki protein bitkisel kaynaklı olmalı veya yağsız hayvan etlerinden sağlanmalıdır.

Diyet yaparken salata ve meyvaları artırmalı, sebze yemeklerine ağırlık vermeli ve yağlı gıdalar azaltılmalıdır. Şeker yerine tatlandırıcılar kullanılmalı ve tuz alımı kısıtlanmalıdır.



ZAYIFLAMA DİYET ÖRNEKLERİ





1000 kalorilik zayıflama diyeti



Sabah
Çay (şekersiz)

Beyaz peynir (1 kibrit kutusu)

1 dilim kepekli ekmek

Ara Öğün
1 Meyva

Öğlen
Izgara köfte 2 adet (60 gr)

Pilav (4 yemek kaşığı)

Salata

Zeytinyağlı sebze yemeği (4 yemek kaşığı -
1 porsiyon)

Ara Öğün
1 meyva

Akşam
Zeytinyağlı kabak yemeği

Yoğurt (1)

2 dilim ekmek

Ara Öğün
Meyva (1)




Bu diyet %54 karbonhidrat, %16 protein ve %30 yağ içerir. Ara öğünler saat 10. 30, 15. 30 ve 22. 30’ da alınmalıdır.



1200 kalorilik zayıflama diyeti



Sabah
Yarım su bardağı süt (şekersiz)

Beyaz peynir (1 kibrit kutusu)

2 ince dilim kepekli ekmek

Ara Öğün
Meyva (1)

Öğlen
Mantı (1 porsiyon)

Salata

Ara Öğün
Meyva (1)

Akşam
Etli kabak dolma (2 adet)

Yoğurt (Yarım su bardağı)

2 dilim ekmek

Ara Öğün
Meyva (1)




Öğle yemeği alternatifi olarak: 1 porsiyon kıymalı bezelye, 4 yemek kaşığı pilav, ½ su bardağı yoğurt olabilir. Bu diyet %55 karbonhidrat, %15 protein ve %30 yağ içerir.



1400 kalorilik zayıflama diyeti



Sabah
Ihlamur


Yumurta (1)


2 dilim ekmek

Ara Öğün
Meyva (1)

Öğlen
K. Baklagil 12 yemek kaşığı


Pilav (6 yemek kaşığı)


Salata

Ara Öğün
Meyva (1)

Akşam
Zeytinyağlı sebze yemeği (4 yemek kaşığı)


Çorba (1)


Salata + (1 kibrit kutusu peynir)


3 dilim ekmek

Ara Öğün
2 galeta veya 5 eti form




Öğle yemeği alternatifİi şöyle olabilir: 3 ızgara köfte+ 1 porsiyon zeytinyağlı taze fasulye, 4 yemek kaşığı pilav, salata ve 1 dilim ekmek. Bu diyet %56 karbonhidrat, %15 protein ve %29 yağ içerir.



DEĞİŞİM LİSTELERİ:



ET GRUBU (1 PORSİYON MİKTARLARI):

30 gram tavuk, balık, kırmızı et (yağsız)

1 kibrit kutusu kadar beyaz peynir

1 yumurta



TAHILLAR-KURUBAKLAGİLLER:

1 ince dilimli kepekli ekmek

1 kepçe çorba

2 yemek kaşığı bulgur, pirinç pilavı veya makarna

1 orta boy patates

Kaynak
www.obezitecerrahisi.com/obezitede_diyet_tedavisi.htm