Alkol Ve Spor

Velonews'a gelen sağlık sorularından birisi ve sitenin diyetisyen editörü Monique Ryan'ın cevabı. Şüphesiz alkol - spor ilişkisinde kafalarda oluşacak pek çok soruya açıklık getiren bir içeriğe sahip...

Sevgili Monique,

Ben alkolün sportif performans üzerinde olumlu - olumsuz ne tür etkileri olduğunu öğrenmek istiyorum. Düzenli olarak bira ve şarap içiyorum; şimdiye kadar alkolün hep kalori yüklemesi üzerine düşünerek içtim ancak merak ediyorum acaba alkolün kimyasal olarak sporcu performansı üzerine ne tür etkileri oluyor?

Alkol kullanımının varsa olumsuz yan etkileri nelerdir?
Saygılarımla,
BC


Sayın BC, Öncelikle duyarlı bir şekilde alkol tüketmenizi tavsiye ederim zira antrenmanlardan sonra vücudunuzun toparlanma sürecinde herhangi bir rol oynamazken, alkol performansınız üzerinde potansiyel olarak olumsuz bir etki yaratabilir. Gelin birlikte alkolün antrenman rejiminiz ve atletik performansınız üzerindeki etkilerini inceleyelim:

Alkol bir uyuşturucu olmasının yanısıra, kalori sağlayan bir içecektir - boş kaloriler olarak tanımlanabilecek bu kaloriler, karbonhidrat, protein ve yağlar gibi kullanılabilir enerji şekline hiçbir zaman dönüşmezler.-
Bira ve şarap çok az miktarda karbonhidrat içerirken, içerdikleri protein, vitamin ve mineraller yok denecek kadar az miktardadır.
Aslında alkol, vücudunuzun vitamin ve mineral kullanımını da sekteye uğratabilir!



10 gram saf etanol, 240ml bira (150 kalori), 120 ml şarap (100 kalori) ve 38ml likör'e (100 kalori) eşit değerlerdedir.

Temellerindeki mayalanmış karbonhidratlara rağmen, alkol vücudunuzda yağ olarak metabolize edilir. Alkol yan çıktıları karaciğerde yağ asitleri şeklinde depolanırken daha sonra kan dolaşım sistemize karışırlar. Eğer zayıf ve zinde bir sporcu olmayı amaçlıyorsanız, kabul edersiniz ki alkol "en iyi besinlerden" değildir!

Alkolün belirli bir seviyeye kadar kalp sorunlarına karşı korucu etkileri olduğu bilinmektedir. Fakat kabul edilebilir alkol miktarları aşıldığında, yüksek yoğunluklu -koruyucu- kolestrol (HDL) üretimi arzu edilen seviyenin üzerinde üretilmeye başlanabilir. Çok fazla alkol, kan basıncınızı yükselterek, oldukça zararlı olan kan yağlarını (trigliserid) arttırır; trigliseridler, yüksek yoğunluklu kolesterol (HDL) ile birleştiğinde ise kalp rahatsızlıklarına yakalanma riskimiz oldukça fazla artmaktadır. Uzun bir süre boyunca kullanılan alkol, sadece kan basıncınızı arttırmaya yararken, kalp krizi ve bazı kanser türlerinin gelişmesini sağlarken, olumsuz etkileri nihai olarak karaciğerin zarar görmesiyle sonuçlanır!

Antrenman ya da yarışlardan çok kısa bir süre sonra yüksek miktarda alkol tüketimi vücudun kendini toparlaması konusunda oldukça olumsuz bir etki yaratır. Çalışma sonrasında bol miktarda sıvı tüketmeniz gerekirken, sıvı eksilmesine yol açma (diuretic) özelliği olan alkol ile vücudunuz alması gerekenden daha fazlasını kaybetme riski ile karşı karşıya kalır. Sözkonusu etki geçici olma özelliğine sahip olsa da antrenman öncesinde ve sonrasında alkol kullanımının olası en iyi seçenek olduğunu söylemek oldukça güç...


Alkol vücudun glikojen sentezlemesini de sekteye uğratabilir. Deri üzerinde zedelenme ya da çizilme yaşayan atletlerin, alkolün damar genişletici ve kanı sulandırıcı etkilerini düşünmelerinde yarar olabilir. Bu şekilde bir yaralanmas sonrasında alkol kullanıldığı taktirde, terleme ve kanama artabilirken, vücudun kendini tamir süresi de ister istemez uzayacaktır. Bilindiği üzere bu tür yaralanmalarda buz tedavisi uygulanır: amaç bölgedeki damarların büzüşmesi ve kan dolaşımının azaltılmasıdır!

Antrenman ve yarıştan hemen önce ya da bir gece önce fazla alkol tüketimi motor hareketlerin bozulmasına, koordinasyonun azalmasına, susuzluk hissinin doğmasına ve enerji depolarının zedelenmesine zemin hazırlayacağı şüphe götürmez bir gerçektir. Tepki hızında gecikmeler yaşanır zira beynin bilgi ve muhakeme üretme gücü zayıflamaktadır. Limitlerinizi bilmeniz ve alkolün vücudunuz üzerindeki etkilerini çok iyi kestirmeniz gerekmektedir.

Alkolün vücut tarafından hangi hızla hazmedileceği, vücudun boyutlarıyla da doğrudan ilişkilidir. Orta beden bir erkekte bir kerelik alkol tüketiminin hazmı 1 saat civarında gerçekleşecektir. Aynı miktardaki alkol için daha küçük bedenli bir erkek ya da bayanın hazım süresi ise doğal olarak daha uzun olacaktır.

Alkol, erişkinlerin sürdürdüğü sağlıklı bir sporcu diyetinde çok az bir yer kaplamalıdır. Ayrıca bir bardak alkol tüketildiğinde beraberinde büyük bir bardak su içilmesi çok yararlı olacaktır. Unutmamanız gereken şey bir sporcunun birincil hedefi vücudunu dinlendirmesi ve tam olarak toparlamasıdır.

Çok fazla alkolun sağlıklı bir dinlenmeye izin vermeyeceği aşikardır.

Ancak yine de TV'de bisiklet yarışlarını izlerken soğuk bir bira ya da bir kadeh şarap içmenin kötü birşey olduğunu söylemek de haksızlık olur...

Monique Ryan, RD, MS

Kaynak: Velonews.com
Çeviren: Emre Yıldırım