1-) Bir şeyi daha net anlatayım, Roma hamamı bize ait değildir, Fin hamamı da öyle. Ancak Türk hamamı bize aittir. Hamam ise elbette bize ait değildir ancak onu alıp kendimize has bir biçimde yoğuran biziz. Şunu da billiyorsundur sanırım, Romalılardan önce Yunanlıların hamamı vardı.... Eğer buraya kadar biliyorsan artık roma hamamını unut, ve ben sana muhtemelen bilmediğin birşey söyleyeyim bugün yapılan kazılarda M.Ö. 1500 yıllarına ait hamam kalıntıları bulunmuştur Anadolu'da......Herşey bir yana, yetkin bir hamam kültürü oluşturan biziz. Ayrıca bugün aktif roma hamamı varsa ben bilmiyorum ama aktif türk hamamı bir sürüdür. Fin hamamlarının yapısı ise farklıdır bizim hamamlarımızla aynı sıraya koyamazsın. Saunalarda su olmaz. Oraya giren terler çıkar. Ama bizim hamamlarımıza giren temizlenir bizde temizlik için yapılmıştır hamamlar.
Sonuç olarak bugün dünyada ayakta duran ve temizlenebileceğin tek hamam Türk Hamamıdır. Onun için Hamam bizimdir diyorum. Biz icat ettik demiyorum. Bunu şöyle düşün, şimdi domatesi güney amerikalılar buldu ve tüketti ama artık sahiplenmeleri biraz abes olur. O artık dünyanındır. Pantolonu Türkler icat etti ama sahiplenmemiz komik kaçar. Bunun gibi, hamamı belki sıfırdan biz icat etmedik ama onu geliştirip yaşatan biziz.
2-) Anadolu haricinde hamam kurmamışız demişsin ki. Doğru değil. Anadolu'nun dışında Osmanlı gittiği hemen her yere kültürünü de götürmüş ve binlerce (lafın gelişi binlerce demiyorum Osmanlı sınırlarında 5 bine yakın hamam olduğu biliniyor) hamam yapmıştır. Bugün Bulgaristan'da Makedonya'da Yunanistan'da Gürcistan'da Suriye'de..... ve aklına gelen neredeyse fethedilen her yerde bugün bile Osmanlı'dan kalma Türk hamamları vardır. Elimde resim olmadığından internet kaynaklı bir resmi koyuyorum aşağıya. 17. yy'da yapılmış bir Osmanlı Hamamı bulgaristan'da
RESİM İÇİN TIKLA
Sanırım sen Türkiye-Anadolu toprakları dışında hamam yoktur demek istemedin de Roma hamamını görmeden hamam yapmış mıyız demek istedin?
Şimdi Romalılardan önce Yunanlılar'da hamam olduğunu, yunanlılardan önce de başka antik uygarlıklarda hamam olduğunu bugünkü kazılar sonucu tahmin ediyoruz. Öyleyse hamam kimsenin malı değildir. Zaten çok orjinal bir buluşta değildir hamam.
Senin soruna döneyim tekrar, şimdi şunu iyi bilmek lazım, Bizler Anadolu'ya girene kadar bir kaç devlet hariç yerleşik olmadık. Yerleşik olmayan bir toplumda hamam gibi bir yerleşik toplum ürününü bekleyemezsin. Anadoluya girdikten sonra ise evet İstanbul'u fethetmeden hatta Bizans'la sıkı fıkı olmadan önce de hamamlar yaptık ve yıkandık. Bugün Selçuklu Hamamlarını görebilirsin hala kullanılanları da vardır.
Şunu da unutmamalı, göçebeyken bizde çok sıkı bir "banyo" geleneği vardı. Bu gelenek yüzünden zaten bugün bilinen "türk hamam kültür ve geleneğini" oluşturduk" Anadoluda hamamı gördük ve kendi titiz temizlik anlayışımızla birleştirdik. Anadolu'ya girmeden önce hamamımız olduğunu bilmiyorum ama ilk yerleşik hayata geçen Türkler'den olan Uygurların bundan 2500 yıl önce yer altında 5000km.yi aşan kapalı su yolları yaptığını bilmelisin. Kimbilir, belki bir gün uygur hamamları da bulunur.....
Sonuç itibariyle bugün ortaasya da eski Türkler'den kalma bir hamam bulunamadı bildiğim kadarıyla. Ben bunu göçebeliğe bağlıyorum. Ancak yerleşik hayata geçen uygur'ların binlerce kilometre su kanalı yaptığını biliyorsak temizliğe özel bir önem veren Türk soyundan gelen Uygur'larında temizliğe önem verdiğini varsayarsak yerleşik hayatta Uygur'ların nasıl yıkandığı sorusu tarihe ve arkeolojiye sorulmalı ve cevabı araştırılmalıdır. Bu da günümüzün çalışkan ,başta Türk ırkından olmak üzere, dünya arkeologlarına düşer.
Son düzenleme: 14 Ağustos 2008
SRTN ve Mestano bunu beğendi.