aşağıda sizinle büyüme hormonu ile ilgili bir yazı paylaşıcam.sebebi ise kas gelişimi icin en önemli şey olması. gittiğim salondaki bir hoca boğaziçi üniversitesinde eğitim görüyor ve bana süt ve ürünlerinin geceleri alındığı zaman büyüme hormonunu yavaşlattığını soledi. bunuda soleyen derslerine giren profesör müş. forumda 100 lerce kişi her gece yatmadan doğal casein yapmaya calısıyor lor peyniri yiyerek veya süt ile whey iciolar. benim kafama takılan soru ise boyle bişey varmı yokmu ? bilgisi olan hocalarımın yorumlarını bekliyorum. birde akşamları şeker tüketimi şekerden kasıt meyve şekeri (fruktoz)'un insülin üzerinde etkisini açıklayabilecek beni aydınlatabilecek hocalarımı beklemekteyim.
----------------------------------------------------------------------------------------------
BÜYÜME HORMONU ve İNSÜLİN
-Her hormonun kendine ait bir ön uyaranı vardır. Bu da polipeptit yapıda bir hormondur.
-Hipotalamustan salgılanan hormonlar hipofiz sapına sekrete edilir.Portal venler tarafından tutulup ön hipofize verilir.
-Tiroid hormonu, insülin, büyüme hormonları vücudun tüm hücrelerinde etkilidir.Prolaktin sadece meme bezlerine etki eder.
Büyüme Hormonu ( Growth Hormone, Somatotrop Hormon )
-Büyüme hormonu 191 aminoasitten oluşmuştur ve türe özgüdür.
-Büyüme hormonu hipofizin ön lobundan salgılanır. Büyüme hormonunun salgılanabilmesi için bir ön uyaran gereklidir ve bu ön uyaran hipotalamustan salgılanan GHRH’dır.
-Büyüme hormonunu inhibe edici hormon somatostatin’dir.
-Somatostatin, hipotalamustan ve pankreasın langerhans adacıklarından ( D hücreleri ) salgılanır.
-Büyüme hormonu, karaciğerde somatomedinleri sentezlettirir.
-Büyüme hormonu, kas hücresinin hacmini artırır.
-Büyüme hormonu, bütün hücre ve dokularda büyüme ve gelişmeyi sağlar.
-Büyüme hormonu, mitozu uyarır, hücre çoğalmasını sağlar.
-Büyüme hormonu, yağsız bir vücut oluşmasını sağlar.
-Büyüme hormonu, dokularda protein depolanmasını artırır.
-Büyüme hormonu, yağ yıkımını artırır.
-Büyüme hormonunun karbonhidratları koruyucu bir etkisi vardır.Karbonhidrat metabolizmasını düşürür.
-Büyüme hormonu, aminoasitlerin hücre içine girişini artırarak yapıtaşı olarak kullanılmasını ve hücrenin büyümesini sağlar.
-GH, ribozomal protein sentezini sağlayan RNA translasyonunda artışa yol açar.RNA oluşumu için çekirdekte DNA transkripsiyonunda artışa neden olur.
-GH, protein ve aminoasit katabolizmasını azaltır.
-GH, enerji için yağ kullanımını artırır.Yağ kullanımının artmasından dolayı ketojenik bir özellik gösterir.
-Karbonhidrat metabolizmasını ise azaltır.
-Büyüme hormonunun büyüme artırıcı etkisi için insülin ve karbonhidrat gereklidir.Büyüme hormonu insülin ve karbonhidrat olmadan fazla etkili olamamaktadır.
-Büyüme hormonu, hücrelerin çoğunda direkt etki gösterir.Kemik ve kıkırdak büyümesini uyarırken ise etkisini somatomedinler ile gösterir.
-Büyüme hormonu, kemik ve kıkırdak büyümesini uyarır.
-Somatomedin C ( IGF-1 ) olamadan kıkırdak ve kemik büyümesi olmaz.
-Çocukluk ve puberte döneminde kemiklerin boyuna büyümesi olduğu için epifiz plağına ihtiyaç vardır.
-Büyüme hormonu, reseptörüne bağlandıktan sonra 2. habercileri devreye sokar.Artık hormonun işi bitmiştir.Bundan sonra hücrenin içinde diğer mekanizmalar bir zincir halinde başlar.
-Büyüme hormonu 5-6 dk içinde yıkılır.Etkisi kısa sürelidir.Somatomedin C ise uzun etkilidir.
-Her hormonun sirkadian ritmi vardır.Bazı hormonların aylık bazılarının mevsimsel bazılarıın ise günlük salgılanma miktarları değişir.
Büyüme Hormonu salgılanması ne zaman artar?
-Uykuda ( özellikle 1-2. saatlerde ) ( REM uykusunda salgılanmaz )
-Egzersizden sonra
-Yemekten sonra
GH salgılanmasını artıranlar
-Kan glikozu düşmesi
-Kandaki yağ asitlerinin azalması
-Açlık
-Egzersiz
-Travma ( cerrahi müdahale )
-Testosteron, östrojen
-Derin uyku
-GHRH
GH salgılanmasını azaltanlar
-Kan glikozu artışı
-Kandaki yağ asitlerinin artışı
-Yaşlanma
-Obezite
-Somatostatin
-Dışarıdan GH alınımı ( ekzojen )
-Somatomedinler ( IGF )
Büyüme Hormon Salgısındaki Bozukluklar
-Bu hormonal bozukluk yenidoğanda da olabilir, çocukta da olabilir, erişkinde de olabilir.Hepsinde cevap farklıdır.
-Büyüme hormonunun salgılandığı ön hipofizden 6 hormon salgılanır.Hipofizdeki damarların tıkanması veya bir kaza sonucu hipofiz hasarı söz konusu ise büyüme hormonunun yanında diğer hormonların salgılanması da durdurulur.Buna panhipopitüiterizm denir.
-Yalnız büyüme hormonu yetersizliğinde cücelik meydana gelir.Baş, gövde, bacaklar düzenli bir cüce.Panhipopitüiterizme bağlı bir cücelikse düzensiz bir cücedir.
-Devlik ( jigantizm ), büyüme hormonunun aşırı çalışması sonucu oluşur.2m 40cm boyunda bir kişi olabilir.
-Prognatizm sonucu alt çene ileri doğru gider.
-Akromegali, yetişkinlerde olur.Epifiz plağı kapandığı için kemikler uzunlamasına büyümemektedir.El ve ayaklarda büyüme görülür.Jinekomasti, kıllanma, alt çene içe doğru genişlemiş.
-Psikososyal cücelik ( Kasper Hauser Sendromu )
-Levi-Lorain cüceliğinde büyüme hormonu normaldir.IGF-1 eksikliği, büyüme hormonunun hücrelerdeki reseptöründe mutasyon bu cüceliğin nedenlerinden olabilir.
GH;
-Na tutulumunu artırır.
-İnsülin duyarlılığını azaltır.
-Lipolizi artırır.
-Protein sentezini artırır.
-Epifizal büyümeyi artırır.( Kemiğin boyca büyümesini artırır. )
IGF-1;
-İnsülin benzeri aktivite
-Antipolitik aktivite
-Protein sentezi
-Epifizal büyüme
Büyümeye etki eden hormonlar
-Büyüme Hormonu ( GH )
-Somatomedinler
-Tiroid Hormonları
-Androjenler
-Östrojenler
-Glukokortikoidler ( negatif etki )
-İnsülin
-Büyümede beslenmenin önemli rolü vardır.
-İnsanlarda büyüme 2 dönemdedir. (1.Yenidoğan,çocukluk 2.Puberte )
-0-1.5 ve 7-8 yaşları arasında büyüme hızlıdır.
-Tiroid hormonları yenidoğanda beynin gelişmesinde çok önemlidir.
-Buluğ çağında büyümeyi hızlandıran seks hormonlarıdır.
-Glukokortikoidler büyümeyi tetiklemek için gereklidirler fakat farmakolojik dozlar büyümeyi yavaşlatmaktadır.
-Tiroid hormonlarının 20 yaşından sonra büyümeye etkisi yoktur.
İNSÜLİN
Pankreas Langerhans Adacıkları
-α hücreleri:Glukagon
-β hücreleri:İnsülin
-D hücreleri:Somatostatin , salgılar
-İnsülin, disülfit köprüleriyle birbirine bağlanmış iki aminoasit zincirinden oluşan bir polipeptiddir.
-Pankreasın β hücrelerinden salgılanır.
-İnsülin enerji bolluğuna eşilk eden bir hormondur.
-İnsülin reseptörü 2 alt birimden oluşur. (α ve β ). α hücre dışında, β ise hücre membranındadır.
-İnsülin, reseptörlerle birleştikten sonra 2.habercisini etkinleştirir. İnsülinin 2.habercisi tirozin kinazdır.
-Hormonlar plazma proteinlerine bağlandıkları zaman ömürleri uzar.İnsülinin plazma yarı ömrü 15 gündür.
İnsülinin Temel Etkileri
• Hızlı (saniyeler)
• İnsülin duyarlı hücrelere amino asitler ve K taşınmasını artırır.
• Orta (dakikalar)
• Protein sentezinin uyarılması
• Protein yıkımının inhibisyonu
• Glikojen sentezi ve glikolitik enzimlerin etkinleştirilmesi
• Fosforilaz ve glukoneogenik enzimlerin inhibisyonu
• Gecikmiş (saatler)
• Lipojenik ve diğer bazı enzimler için mRNA’ları artırır
İnsülinin Etkileri
• Yağ dokusunda
• Glukoz girişini artırır
• Yağ asidi sentezini artırır
• Gliserol fosfat sentezini artırır
• Trigliserit yıkımını artırır
• Lipoprotein lipazı aktifleştirir
• Hormona duyarlı lipazı inhibe eder
• K alımını artırır
• Kas
• Glukoz girişini artırır
• Glikojen sentezini artırır
• Amino asit alımını artırır
• Ribozomlarda protein sentezini artırır
• Glukoneogenik amino asitlerin serbestlenmesini azaltır.
• Keton alımını artırır
• K alımını artırır
• Karaciğer
• Ketogenezi azaltır
• Protein sentezini artırır
• Lipit sentezini artırır
• Glukoneogenez ve glikojen sentezi artmasına bağlı olarak glukoz çıkışını azaltır.
• Genel
• Hücre büyümesini artırır.
-Glukoz insüline gerek duyulmadan beyin hücreleri tarafından kullanılır.
-İnsülin eksikliği enerji için yağların kullanımını artırır
-İnsülin eksikliği plazma kolesterol ve fosfolipit konsantrasyonunu artırır
-İnsülin eksikliğinde yağların aşırı kullanımı ketoz ve asidoza neden olur.
-Büyüme hormonu, tek başına büyümeyi az miktarda artırırken insülin ile birlikte önemli miktarda büyümeyi sağlar.
-İnsülin protein depolanmasını hızlandırır
-İnsülin eksikliği protein tüketimine neden olur ve plazma amino asitlerini artırır.
-İnsülin ve büyüme hormonunun büyümeyi hızlandırıcı birlikte etkileri vardır.
GLUT ( Glukoz Taşıyıcıları )
-GLUT1, GLUT2…..GLUT7
-Glukoz hücrelere kolaylaştırılmış düfüzyon ile, barsak ve böbreklerde Na ile birlikte aktif taşınır.
-İnsülin, kas, yağ ve diğer bazı dokularda GLUT sayısını artırarak glukozun hicre içine girişini artırır.
-Pankreasın B hücresinde GLUT2 bulunmaktadır.
İnsülin Sekresyonunu Artıranlar
-Kan glikozunun yükselmesi
-Kan serbest yağ asitlerinin artması
-Kan aminoasitlerinin artması
-Gastrointestinal Hormonlar ( Gastrin, Kolesistokin, Sekretin, Gastrik İnhibitör Polipeptid)
-Glukagon, GH, Kortizol
-Parasempatik stimülasyon ( asetilkolin )
- β-Adrenerjik stimülasyon
-İnsülin direnci : obezite
-Sulfonylurea ilaçlar ( glyburide, tolbutamide )
İnsülin Sekresyonunu Azaltanlar
-Kan glikozunun düşmesi
-Somatostatin
- α-Adrenerjik aktivite
-Leptin
İnsülin Glukagon İlişkisi
-Glukagon glikojenolizi ve kan glukoz konsantrasyonunu artırır
-Glukagon glukoneogenezi artırır.
-Kan glukozundaki artma glukagon salgısını baskılar
-Kan amino asit düzeyindeki artma glukagon salgısını uyarır
-Egzersiz glukagon salgısını uyarır
-Somatostatin glukagon ve insülin salgısını baskılar.
Diyabetes Mellitus
-Tip1 DM
• İnsülin salgısı yokluğu,
• 20 yaştan küçüklerde
-Tip2 DM
• İnsüline direnç: reseptör sayısında azalma, taşıyıcı eksikliği
• 30 yaştan sonra
-Sağ vagusun dalları pankreas adacıklarında insülin sekresyonunu artırır.
-Sempatik uyarı K kanallarını etkileyerek insülin salgısını inhibe eder.
Son düzenleme: 12 Mayıs 2010