BESLENME ve ÖLCÜ "Şişmanlık" bilhassa gelişmiş ülkelerde dikkat çekecek ölçüde yaygınlaşmış bir hastalık olduğundan, tedavisi günümüz tıbbının önemli araştırma alanlarından birini teşkil ediyor. İslâmiyet ise, insanı ilgilendiren her konuda dünden bugüne, bugünden yarına eskimeyen prensipler vâzetmiş, yollar göstermiştir. İslâmın şişmanlığı engellemek için tavsiye ettiği hususlar da koruyucu tıbbın bugün ulaşmaya çalıştığı hedeflerdendir. Şişmanlığın önlenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar Günümüz tıbbı, şişmanlığa yol açan sebepleri, temel olarak yiyeceklerin muhtevası, miktarı, öğünler arasında bırakılan zaman boşluğu, tokluk hissi ve bir öğünde yeme süresi gibi başlıklar altında toplamaktadır. Yiyeceklerin muhtevası Yağ, şeker, protein, vitamin ve mineraller vücudumuza temel maddeler olarak alınır. Bunlardan yağ ve protein ağırlıklı beslenmeler önce damar sistemini sonra ilgili organın dokularını bozar. Ülkemizde bu konudaki istatistikî çalışmalar yetersiz olduğu için sağlıklı bir bilgi sahibi olmadığımız aterosklerozdan (damar iç duvarını yağlı maddelerin kaplamasıyla meydana gelen damar sertliği) ölüm oranı, ABD ve gelişmiş ülkelerde % 50'dir. Rakamın bu kadar yüksek olması az yağlı diyetlere yönelimi artırmaktadır. Aşırı karbonhidrat alındığında, ihtiyaç fazlası glikoz karaciğerdeki metabolizmaya bağlı olarak dokularda yağa dönüşür. Diyette dokuların kullanabileceğinden fazla protein varsa yine yağ olarak depolanır. Yağ, şeker ve proteinlerin fazlasının vücutta yağ olarak depolanması "yiyeceklerin muhtevasını" önemli kılmaktadır. Efendimiz (sas): "Mide vücudun havuzudur, damarlar mideye gelirler. Mide sağlıklı ise damarlar sağlıklı, mide sağlıksız ise damarlar sağlıksız olarak çıkarlar." buyurmuştur. Netice itibariyle mideye giren yiyeceklerin muhtevası çok önemlidir. Yağ, karbonhidrat ve protein gibi yüksek kalorili maddelerle mide doldurulursa, 40-60 yaşlar arasında ateroskloroza yakalanma ihtimali aileden gelen genetik ve fizyolojik programa bağlı olarak artar. Yiyeceklerin miktarı Mide ve bağırsaklar esneyen ve büzülen organlardır. Midenin normal hacmi esnemeden önce 1.000-1.500 mililitre iken, ince bağırsakların uzunluğu kasılmış halde 5 metredir. Alınan besinler midede yumuşatılıp bulamaç haline getirildikten sonra ince bağırsak sistemine (ilk önce onikiparmak bağırsağına) gönderilir. Fakat bu, midede bulamaç haline dönüşen her besinin doğrudan ince bağırsak sistemine boşalacağı mânâsına gelmez. Çünkü mide ile bağırsak arasına yerleştirilen otomatik sistem vasıtasıyla, yiyeceklerin kimyevî özelliği ve miktarı kontrol edilir; Yaratıcı'nın koymuş olduğu sistem uygun bulmazsa geçmesine izin verilmez. Protein yıkım ürünlerinin ve mide muhtevasının fazla, yiyeceklerin yağlı, mide sıvısının da hipertonik veya hipotonik olduğu durumlarda midedeki muhteva onikiparmak bağırsağına geçmez. Muhtevanın bu özelliği midenin çıkış kapısının refleks yoluyla kontrol edilmesinde kullanılır. O halde mideye ne kadar yiyecek alalım? Peygamber Efendimiz (sas) yemek miktarını şu iki hadîste şöyle buyurmuştur: "İnsanoğlu, midesinden daha zararlı bir kap doldurmamıştır. İnsanoğluna belini doğrultması için birkaç lokma kâfidir. Mutlaka yemesi gerekiyorsa, üçte birini yemeğe, üçte birini suya, üçte birini de nefes alıp vermeye bırakmalıdır." "Ademoğlu tıka basa doldurduğu midesinden daha kötü bir kap doldurmamıştır. Mutlaka doldurması gerekiyorsa üçte birini yemeğe, üçte birini suya, üçte birini de kendine ayırsın." Midenin toplam kapasitesi 1.000-1.500 mililitre kabul edilirse, hadîslere göre bir öğünde alınması gereken yemek miktarı anatomik yapıya göre 333-500 mlt'dir. Kaba bir ölçümle mide hacmi büyük olan bir kişi yaklaşık 2,5 su bardağını geçmeyecek kadar yemek yemelidir (Ekmek, yemek, çorba, meyve ve 1/3 su ilave edilirse, içilen su ile birlikte 666-1.000 cc arasında bir miktar bir öğünde yenilecek miktardır). Bu da, çapı 4-5 santimetre, uzunluğu 20-25 santimetre olan ve "duedonum" denilen onikiparmak bağırsağının hacmine (700-1570 cm3) yaklaşık olarak eşittir. Efendimiz (sas): "Mü'min bir kimse bir bağırsağı doluncaya kadar yer, kâfir ise yedi bağırsağı doluncaya kadar yer." hadîsiyle ideal miktarın azlığını ifade etmiştir. Sistem yaratılırken organlara esneme özelliği verilmiş, ince bağırsağın orta kısmı (jejenum) 4 litre hacimde, fakat 10 litreye kadar esneme kapasitesinde yaratılmıştır. Bu yüzden, insan aşırı yese bile, Yaratıcı kerem ve merhametiyle bağırsak sistemine bunu tolere edebilme istidadı vermiştir. Aşırı yemeyle organların devamlı gerildiği ve şişmanlık komplikasyonlarının ortaya çıktığı göz önüne alındığında, Efendimiz'in (sas) en ideal yeme ölçüsünü koyduğu görülür. Öğünler arası zaman İnsan, fizyolojik ve psikolojik olmak üzere iki türlü açlık hisseder. Fizyolojik açlıkta, vücudun gıda ihtiyacından dolayı midede açlık krampları görülürken, psikolojik açlıkta şartlanma sözkonusudur. Açlık krampları 12-24 saatlik aralıklarla gelir. Alınan son besini takiben başlayan bu kramplar yemekle susturulmazsa, 3-4 gün içinde en şiddetli seviyeye ulaşır, ve ilerleyen günlerde yemek yenmese bile kramplar giderek azalır. Psikolojik açlıkta ise, on iki saatten daha kısa sürelerde yemek saatleri belirlense ve riayet edilse, 5-7 gün sonra vücut buna şartlanır ve saati gelince insan acıktığını hisseder. İş yerlerinde genellikle saat 1200-1300 arası yemek molası verildiğinden, sabah 0800'de evde kahvaltı yapılsa bile, dört saat sonraya yemek için şartlanıldığından, saat 1200-1300 olunca acıkma hissedilir. Ramazan ayı başlayıp birkaç gün geçtikten sonra öğle yemeği unutulur, saat 1200'de acıkılmaz. İşte bu, psikolojik açlığın yeni bir şartlanmayla bastırılmasıdır. Fizyolojik açlık ise, sabah saat 0800'de kahvaltı yapılırsa, akşam 2000'de açlık krampları ile hissedilen açlıktır. Dolayısıyla, şeker hastalığı vb gibi istisnaî durumlar dışında, fıtrî olan, fizyolojik açlığa uygun olarak, günde iki öğün yemektir. Tokluk hissi ve bir öğünde yemek yeme süresi Yemek yerken öğün süresinin uzunluğu çok önemlidir. Yemek, midenin kapıcısı olan ağızda çok çiğnenmeli ve öğütülmelidir. Çiğneme süresi ve salgılar ne kadar çok olursa tokluk hissi de o ölçüde olur. Tokluk hissinin oluşması yemeğin miktarı ile değil de ağızda çiğneme süresiyle alâkalıdır. Bunu teyid eden deneyler yapılmıştır. Hayvanlarda yemek borusundan fistul açılarak yedikleri yiyecekler mideye değil de, dışarıya verilmiştir. Hayvanlar yemi yedikten 20-40 dakika sonra, önlerine konan yeni yemeğe karşı isteksiz davranmışlar ve yememişlerdir. Bundan da anlaşılmaktadır ki, tokluk hissi için yemeğin miktarı ve muhtevası yanında, ağızda çiğneme süresi de önemlidir. Özellikle diyet yapanların bu özellikleri dikkate alarak, düşük kalorili yiyecekleri ağızda en az 20 dakika çiğnemesi ve tokluk hissi oluşturması gerekir. Diyette gıda seçimi Kişi hasta değilse ve fazla kiloları varsa, yediği yemeğin kalori miktarını bilmelidir. Meselâ bir öğünde 300-500 cc'nin hepsi unlu mamul olsa 1.050-1.750 kalori, salam olsa 1.420-2.545 kalori alınır. Oysa aynı miktar ıspanak yenirse, bu sadece 50-80 civarında kaloriye karşılık gelir. Normal bir insanın günlük ihtiyacı, işine göre 1.800-3.500 kalori arasındadır. 350 gram salam yiyen bir kişinin kilo almamak için 24 saat başka bir şey yememesi gerekir. Günlük öğünlerden ziyade, yenilen yemeğin miktarıyla birlikte muhtevası da önemlidir. Efendimiz (sas), Medine ahalisi için: "Buranın sakinleri karınları acıkmadıkça yemek yemezler, daha yiyebilecekleri halde doymadan sofradan kalkarlar. Bu yüzden hasta olmazlar." buyurmuştur. Aşırı yiyerek sofradan tok kalkmak mideyi genişletir. Buna, lezzet ve kalorisi fazla et ve yağlı şeyler de ilâve edilince, şişmanlık hastalığı ortaya çıkar. Efendimizin (sas) ölçülerinden hareketle şunları diyebiliriz: 1) Her öğün 350-500 cc yenmelidir. 2) Öğünler arası 8-12 saat olmalıdır. 3) Yiyecekler 20 dakikada yenmelidir. Bugün bilhassa, gelişmiş toplumlarda şişmanlık ve buna bağlı hastalıkların görülme sıklığı çok ciddi boyutlara ulaşmıştır. İslâm ise, şişmanlık hastalığına bile bile bulaşılmaması için, yiyeceğin miktarı, muhtevası, ağızda çiğnenme süresi, öğünler arası zaman gibi hususlarda insan fıtratına uygun yollar göstermiştir. Kaynak: Dr.Aslan Mayda PANZEHIR - Tıbb-ı Nebevî. - Guytan (Medical Fizyoloji).
ya bu body işine girdim gireli ne ölçü kaldı ne kararlı bir yemek yeme şekli kaldı kimi zaman hiç doymuyorum kimi zaman ise yemekten tiksiniyorum zorda kalmasam hiç yemek yemicek şekilde.bunu nasıl önliycez acaba??? :?
Güzel bir bilgi. Buna yakin bilgiler var. Biraz farkli acidan gidilmis ama güzel bilgi. Su temel konu gayet faydali bana kalirsa, 1) Her öğün 350-500 cc yenmelidir. 2) Öğünler arası 8-12 saat olmalıdır. 3) Yiyecekler 20 dakikada yenmelidir
öğünler arası 8-12 bu bilgiyi nereden aldın sor bakalım hiç bir diyetisyen böyle bir şey söyler mi hepsi sık ama az yiyin der
bugün sağlık komitesi diyetislerin fikrini beğenmiyor ama diyetistenlerin bazılarıda şöyle diyor. Mesela ne yediğine bakacaksın. Ağır ve düzgün(mideyi şişirmeden) öğün yersen 8 saat ara verebilirsin ama 8 saat hiç bir şey almayacaksın demek değildir. Mesela meyva yemek öğünden sayılmaz 1.öğün Sabah 05.00 kalhvaltı 500 kalori 2.öğün öğle 13.00 öğle yemeği 500 kalori 3.öğün akşam 21.00 akşam yemegi 350 kalori toplam 1350 kalori yada senin dediğin gibi yaparız: 1.öğün 05.00 kahvaltı 200 kalori 2.öğün 09.30 kahvaltı sonrası 200 kalori 3.öğün 12.30 öğle yemeği 350 kalori 4.öğün 15.30 öğle sonrası 200 kalori 5.öğün 19.30 akşam yemeği 300 kalori 6.öğün 22.00 öğün yerine salata yada meyva saati 100 kalori toplam 1350 kalori Ama bu plalar body çalışanlar için değilde sadece sağlıklı hayat sürüp fitness egzersizi yapanlar için yani.
Benim bir arkadaşım var hiç ekmek yemiyor şeker nedir bilmez makarna pilav boyna haşlanmış et vs falan iyi beslenir, çok öğün yer sırt çantasıyla gezer içinde kapsamlı bir sefer tası vardır dolaşmaya, işe, pikniğe vs. bunnan gider haa vaziyeti de çok iyi 4 yıldır bu sporu yapar kol 46 idi en son küçüldüğünden şikayet ediyordu yarmacan pek sık görüşmüyoruz ama tatile gelince bizim salona geliyo
Valla yaziyi üsenmeden okudum. Cok güzel mükemmel de bi okadarda ilginc . Biraz arastirmak lazim yani. Panzehir biraz aciklamasi gerekir.
Merhaba Karbonhidrat alımı ile ilgili bir sorum olacak. 1.83 boyunda 78 kiloyum hocamın bana verdigi besin programında 4 öğün var ve hepsinde duzenli olarak protein ,vitamin ve karbonhidrat alımı sağlanıyor , fakat ben kas yaparken aşırı kilo almak istemedigim için hazır şeker ( çayşekeri , pasta ,tatlı) türüşeyler, yağ ,tuz kullanmamaya özen gösteriyorum ve karbonhidrat alımını %50 oranında azalttım acaba bu azaltma benim kas gelişimimde önemli etki yaratırmı...Programda belirtilen kadar karbonhidrat ( her ögun 100gr) ve şeker almalımıyım. (notrotein alımını duzenli yapıyorum belki bıraz daha fazla alıyor olabilirm 100gr ogun basına .)
merhaba ben 178 boyunda 83 kıloda vg 4.5 aydır sabah kahvaltıda bı bardak sute bı bıldırcın yumurtası kırıp bır dılım peynır ve 20 gram cıkılota yıyorum saat 12de oglen ton balıgı meyve suyu bı elma ve saat 4 gbı tavulu ve pılavlı bısıler yıyorum antremandan snra 100 gram dana etı yıyorum aradada kuruyemıs flan ıksıtıorum sızce uygunmu vg yapmaya
öncelikle herkese selamlar... bu mesaja cvp vermenizi o kadar istiyorum ki çünkü hatamı yapıyorum doğruyumu yapıyorum bilmiyorum... ben bodye başladıımdan beri çok fazla yemek yiyiyorum etim çok ince geliyor bana 71 kiloyum yaşım 15 göğüslerim büyümüyor bunların sebebi yaşımmı acaba nedeni nedir??(lütfen cvpp lütfenn)
slm benim srum belikde bu konuyala alakasi yok ama sorucak en uygun yer burasi oldugunu dusunuyorum sorum suki besinlerin icerikleri ile ilgili sitelerde bir seyin pro karbo oranlarini gosterirken gosterilen seyler 4 kofte ile olculuyo ben merak etdim bu 4 kofte kac gr olur yani 4 kofteyi ne kadar hesaplayak....
ben 1 yıldır spor yapıyorumyasım 22 boyum 185 kılom 75 benım derdım kas yapamıyorum neden bılmıyorum yıyorum spor yapıyorum kollarım yada kaslarım gelıısyo ama belımde yaglanma oluyo yaglanmayı erıtıyorum bu seferde zayfılıyorum kaslar gıdıyo haftada 5 gun seans yapıyorum hergun farklı bolglerımı calısıyorum mesela bıgun sade omuz dıger gun kol dıger gun bacak bu sekılde benım ıstegdım yagsız bır bel yanı karın kaslarının net bı sekılde goruldgu bıraz da kaslı kol acama mumkun mu ? mumkunse nasıl yapabılıırm soylersenız cok sevınıırm cunku bır yıldır bosa calıısyomuusm gıbı gelıyooo alıntı yapıp cvp verırsenız sevınıırm bana maıl gelsın haberım olsun tesekukkler sımdıdenn
Ben 1.50 cm boyunda 53 kiloyum 15 yaşindaym sizce kilom ve bpyum yaşima göre çok kisa veya çok mu fazla? :s
Hz.Muhammed(sav) sözüne güvenmiycezde diyetisyenin dediğinimi yapıcaz ben direk artık bu yazıya göre beslenmeye başlıycam isterse en kral diyetisyeni gelsin dinlemem
