İki Ucu Keskin Bir Molekül: C Vitamini

Toplumumuzda C vitamini kullanımı çok yaygındır. C vitamininin; grip, astım, kanser, katarakt ve yaşlanma gibi birçok hastalığa iyi geldiğine inanılır. C vitamini; vücutta önemli görevler üstlenmesine rağmen, yukarıda bahsedilen hastalıkların hepsinde çok tesirli olduğuna dair ciddi bir delil yoktur.

C vitamini, suda eriyen vitaminler grubundan olduğu için vücutta depo edilemiyor. Gıda veya ilâç olarak alınan C vitamini, bağırsaklardan emilir ve vücut için yeterli miktara ulaşılınca kalan kısım hücrelere alınmaz; idrarla birlikte böbreklerden atılır. Vücuda ne kadar fazla alınırsa alınsın, kan plâzmasındaki konsantrasyonu 12-15 mg/l arasında dengede tutulur. Siz ne kadar çok portakal ve mandalina yeseniz veya meyve suyu içseniz de, hücreler ihtiyacı kadar vitamini alıp, kalanı vücuttan atmaktadır.

C Vitamini vücudumuzda nerede kullanılır?

C vitamini (askorbik asit) vücutta bulunan ve binlerce enzimden biri olan prolylhidroksilaz enziminin normal çalışması için gerekli bir vitamindir. Bu enzim, kollagen isimli proteinin sentezinde kullanılan aminoasitlerin sentezinde iş görür.
C vitamini, prolylhidroksilaz enzimindeki demir (Fe) atomunun dengede kalmasını sağlar. 20'ye yakın çeşitten oluşan kollagen, vücutta en fazla bulunan proteinlerden olup; kemik, diş, deri, bağ dokusu, böbrek glomerulları ve kıkırdak gibi dokuların ana yapısını oluşturur. Kollagen proteini, yaklaşık 1000 tane aminoasidin yanyana gelmesiyle oluşur. Çok özel bir yapısı vardır. Vücut proteinlerinin % 25'ini oluşturan kollagendeki aminoasitler özel bir motif sergiler. Üç aminoasitte bir, glisin isimli bir aminoasit yapıya katılır. X ve Y olarak tanımlanan önceki iki aminoasit genellikle hidroksiprolin ve hidroksilizindir. Prolin ve lizin aminoasitleri, kollagenin yapısına katıldığında hidroksillenme işlemine maruz kalırlar. C vitamininin önemi de hidroksillenme esnasında ortaya çıkar. Lizin ve prolinin hidroksillenebilmesi ve prolylhidroksilaz enziminin çalışabilmesi için C vitaminine ihtiyaç vardır. C vitaminin yetersizliği durumunda hidroksillenme işi yarım kalır ve kollagen proteini tam oluşmaz. Kollagen oluşmayınca da vücutta birçok bozukluk ortaya çıkar. Bu bozukluklardan biri olan -C vitamini eksikliğine bağlı olarak- scorbüt hastalığı, ilk defa 1749 yılında rapor edilmiştir. Bu hastalık uzun süre yeşil sebze ve meyve yemeyen denizcilerde görüldüğü için, denizci hastalığı olarak da bilinir. Turunçgillere ait meyve ve meyve sularının, scorbüt hastalığını önleyici bir faktör olduklarının anlaşılmasıyla, bu meyveler ilgi odağı haline gelmişlerdir. Günümüzde bu hastalık çok nadir görülen bir hastalıktır.

C vitamini yeterince alınmadığı durumlarda (ve scorbüt hastalarında), aşağıdaki klinik belirtiler ortaya çıkar:

-Kılcal damarlarda kollagen eksikliğine bağlı kanamalar olur.
-Yaralar geç iyileşir.
-Kıl diplerinde iç kanamalar yüzünden kızarıklıklar olur.
-Deride siyah ve mavi noktalar ortaya çıkar.
-Diş etleri yumuşar, dişler dökülmeye başlar ve besin alma zorlaşır.

Günlük alınması gereken C vitamini ne kadardır?

Günlük alınması gereken C vitamini hakkında kesin bilgi yoktur. Scorbütü önleyici doz 46 mg olarak belirlenmiştir. Amerika'da ise; günlük tavsiye edilen C vitamini ihtiyacı 60 mg'dır.

Turunçgillerin içinde bulunan kimyevî maddelerin en önemlileri, C vitamini (askorbik asit), likopen, lutein, zeaxanthin, limonoidler ve pektindir. Portakal ve limonun 100 gramında ortalama 50 mg; çilekte 60 mg; lahana ve brokolinde 50-100 mg; yeşil biberde 130 mg; havuçta 140 mg; maydanozda (en yüksek değer) 170 mg C vitamini vardır. Ette ise çok az miktarda C vitamini bulunurken; mısır, buğday, nohut ve fındıkta hiç bulunmaz. Bununla birlikte hiç turunçgiller tüketmeden bile günlük C vitamini ihtiyacını karşılamak mümkündür.

Fazla miktarda alınan vitamin C'nin zararları

Vitamin C'nin faydalarının yanında, fazla alındığında zararları da olabilmektedir.

Turunçgillerin zararları, bir tevafuk sonucu ortaya çıkarılmıştır. İlâçların tadı acı olduğu için, araştırmacılar buna çâre olarak, turunçgilleri tatlandırıcı madde olarak kullanmayı denemişlerdir. Neticede bu ilâçlar kişiye verildiğinde, plazma konsantrasyonunun arttığını gözlemlemişlerdir. Vücudumuzda karaciğer hücrelerinde bulunan sitokrom p450 enzim sistemi, aldığımız ilâçların karaciğerde metabolize edilerek zararsız hale getirilmesinde rol oynar. CYP3A4 enzimi; bağırsak duvarındaki epitel hücrelerinde bulunur ve bağışıklık sistemini baskılayan cyclosporin, felodipine, nifedipine gibi ilâçlarla veya kalsiyum kanallarını engelleyici ilâçlarla ve terfenadine gibi alerji ilâçlarının etkisizleştirilmesinde rol oynar. Bu ilâçlar, turunçgillerle alındığında, CYP3A4 enzimini etkilemektedirler. Bu durum ilâç zehirlenmelerine yol açmaktadır.

Turunçgillerdeki hangi maddenin bu etkileşimi yaptığı bilinmemektedir. Acaba hangi madde, bağırsak duvarındaki enzimle etkileşiyor? Furano coumarinler, 6-7 dihidroksi bergomottin, naringin, naringenin şüphelenilen maddelerden bir kaçıdır.

Bilim adamlarını düşündüren ayrı bir nokta; tüm meyveler sonuçta aynı toprakta su ve güneş ışığıyla beslenirken, turunçgillerin, vitamin ve kimyevî madde oranında diğer meyvelerden farklı değerlere sahip olmasıdır. Son yapılan çalışmalarda, turunçgillerin, ilâçların metabolizmasında iş gören proteinlerden olan P-Glycoprotein adlı proteinin fonksiyonunu engellediği tespit edilmiştir.

Bazı ülkelerde, ilâçların üzerinde; "bu ilâcı, turunçgillerle almayınız!" uyarısı bulunmaktadır. Hattâ 1997 yılında İngiltere'de, antihistaminik (alerjilere karşı kullanılan) terfenadine ilâcı, hayatı tehdit edici özellikte kalp atım düzensizliğine yol açtığı için piyasadan kaldırılmıştır. Turunçgillerdeki kimyevî maddeler, terfenadini vücutta zararsız hale getiren enzim sistemlerini bloke ettiğinden, taşikardiye (kalbin hızlı atması) sebep olmaktadır. Astemizole adlı antihistaminik ilâç da sebepten piyasadan kaldırılmıştır.

Bu bilgiler bize niçin Antik Çağlarda turunçgillere, Citrus decumana (latince manası: yasak meyve) denildiğini daha iyi açıklamaktadır. Aslında en iyisi, "Her şeyin ortası hayırlıdır" hadîs-i şerifinden hareketle, halkımızın darb-ı mesel haline getirdiği İslâmî bir düstur olan, 'azı yarar, ortası karar, çoğu zarar' prensibi istikametinde yaşamak ve hayatı tanzim etmek...

Kaynak
1) Nature Medicine, Ocak 2001, Vol. 7, Sayı 1.
2) Clin, Pharmacol. Ther, 68, 28-34, 2000.
3) Clin Phormacokinetic. 38, 41-57, 2000.
4) Am J Clin Nutr. 69, 1086-1107, 1999.
5) Br J Pharmacol, 130, 1369-1377, 2000.



http://www.uzunhayat.net/saglik/iki-ucu-kesin-bir-molekul-c-vitamini.html

 

konu tam isabet olmuş.

ben her gün 250 ml sıkma havuç+portal suyu içiyorum.daha önceden sandoz c (suda eriyen ) tabletlerden kullanıyordum.

dün forumda bir konuda c vitaminin önemiyle igili bir yazı görünce sandoz c tekrar kullanmaya başlasam mı diye düşündüm.yoksa 250 ml sıkma portal+havuç yeterli olur mu?

 

ne yazıkki özellikle kadın programı ve benzeri yerlerdeki 'saçma' bir bilgi halen yayılıyor
70kilogramlık bir koyun günde 14 gram c vitamini üretiyor(c vitamini üretemeyen hayvanlar ne yazıkki maymunlar ve insanlardır, diğerleri üretir) pekiya nasıl olyuorda 90kiloluk bir insana sadece 0.07gram c vitamini yeterli olabilir(rda)?
c vitamininin türlü faydaları vardır, özellikle kanseri engelleme ve yayılmasını(metastaz) engelleme gibi(ancak bu etkiler günde en az 2gram gibi miktarlarda etkisini gösterir
lütfen bu şekildeki yanlış bilgilere bakmak yerine biraz araştırma yapınız
(araştırma yapacaklar için iki önemli ismi vereyim google da aratırınız, birisi 2 nobelli bir insan, diğeriyse cerrahpaşa da beslenme bölümü başkanı bir prof
Linus Carl Pauling ve Ahmet Aydın)
eklmeyi unutmayayım linus pauling günde 10gramın üzerinde c vitami.ni tüketirdi, Ahmet Aydın ise saırım gram civarında tüketiyor

 

ben de en az 2g/gun tuketirim

 

Yani şimdi C vitamini kapsülü alalım mı almayalım mı ?

 

kapsül olarak almayın
1kglik askorbik asitler satılıyor o şekilde alıp günde 2 gram kullanabilirsiniz

 

greyfurttaki bir madde, ilaçların emilim miktarını artırdığı için zararlı oluyormuş

 

nerde satılıyor ? Eczanelerde mi yoksa suplement satan yerlerdemi ?

 

kimyasal madde satanyerlerde
balmumcu kimya isimli siteden supplement ambalajını andıran bir ambalajda 500gramını(normal bir insana hastalık dışı durumlarda 250-200 gün, sporculara ise +100 gün yetecek miktarda) 25tl+kdv olarak satılmakta
google balmumcu kimya diğe arayabilirsiniz
veya mısır çarşısı gibi yerlerden temin edilebilir

 

ester c mi aksorbik asit mi dah iyi ?

 

Ben neredeyse hiç meyve yemiyorum. Bu eczanelerde satılan bemix c yi tavsiye eder misinz ? Ve günde kaç tane, ne zaman almam gerekir ?

 

Bemiks c icerigine bakarsan b vit agirlikli c vit bir mineral urunudur. Yanlis hatirlamiyorsam icerisinde sadece 100 mg c vit var.

Eczaneden ester-vit (ester c) alsan daha iyi olur. (600 mg c vit)

Ya da solgar c vit 1000 mg.

 

peki onları ne kadar kullanmam lazım ve fiyatları nedir ?

 

Ester-vit 50 tablet, 9 lira. Eczanelerde bulabilirsin.

Antrenman gunleri ant sonrasi 1-2 tablet ideal. Off gunler dilersen tek tab. Ya da hic atmazsin cok onemli degil. Kortizolu dusurmede ve recovery'de c vitamininin etkisi var.